Trong bức tranh văn hóa đa sắc màu của Nhật Bản, ba yếu tố “和” (wa) – hòa hợp, “信頼” (shinrai) – tin tưởng, và “絆” (kizuna) – gắn kết, tựa như sợi chỉ đỏ xuyên suốt, kết nối mọi khía cạnh đời sống tinh thần. Và giữa những giá trị truyền thống ấy, “Hadaka no Tsukiai” (裸の付き合い) nổi lên như một biểu tượng độc đáo, một nghi lễ thầm lặng của sự kết nối chân thành, không chút giả tạo giữa người với người. Nó là một minh chứng sống động cho khát vọng hòa hợp và sẻ chia sâu thẳm trong tâm hồn người Nhật.
1. Hadaka no Tsukiai – Hơn cả “skinship”, là sự cởi mở đến tận tâm can
Khi gõ cụm từ “裸の付き合い” (Hadaka no Tsukiai) trên thanh tìm kiếm, trước mắt bạn có lẽ sẽ hiện ra những hình ảnh tươi vui, ấm áp: những con người với nụ cười rạng rỡ, quây quần bên nhau trong làn hơi nước bốc lên từ Onsen huyền thoại hay Sento bình dị. Những khung cảnh ấy tựa như lời giải thích đầy gợi mở cho thuật ngữ độc đáo này.
Vượt xa khỏi nghĩa đen đơn thuần chỉ là “quan hệ trần trụi”, Hadaka no Tsukiai thực chất là một hình thức tương tác đặc biệt, nơi sự thân mật vượt qua rào cản thể xác, chạm đến những tầng sâu nhất của tâm hồn. Hãy hình dung về “skinship” (cử chỉ thân mật da chạm da) như nắm tay, ôm vai – Hadaka no Tsukiai tiến xa hơn thế. Nó là “da chạm da” theo đúng nghĩa đen, nhưng không chỉ dừng lại ở xúc giác, mà còn là sự “da chạm” của tâm hồn, khi mọi lớp “áo giáp” phòng thủ, mọi vỏ bọc xã giao đều được cởi bỏ hoàn toàn. Nếu phải tìm một cụm từ tiếng Việt tương đương, có lẽ “mối quan hệ chân thành” hoặc “sự gắn kết cởi mở ngang hàng” sẽ phần nào lột tả được tinh thần của Hadaka no Tsukiai.
Trong một xã hội mà sự kín đáo, ý tứ được đề cao, nơi con người thường có xu hướng giữ kín cảm xúc thật sau vẻ ngoài lịch thiệp, Hadaka no Tsukiai mang một ý nghĩa sâu sắc. Nó như một lời tuyên ngôn: “Tôi đã phơi bày tất cả những gì chân thật nhất của mình với bạn”. Và chính trong khoảnh khắc “da chạm da” đầy tin tưởng ấy, giữa không gian ấm áp và thư thái của Sento hay Onsen, những trái tim có thể xích lại gần nhau hơn, thấu hiểu nhau hơn, vượt qua mọi rào cản vô hình của địa vị, tuổi tác hay giới tính.
2. Không gian bình đẳng tuyệt đối – Nơi mọi danh xưng đều tan biến
Điều kỳ diệu của Hadaka no Tsukiai nằm ở sự cởi mở và bình đẳng mà nó tạo ra. Trong không gian tắm chung, mọi ranh giới xã hội dường như tan biến. Không còn phân biệt địa vị cao thấp, chức trọng quyền cao. Dù bạn là một vị chủ tịch tập đoàn quyền lực hay một người lao động bình thường, khi bước vào Sento hay Onsen, tất cả đều trở về với bản chất nguyên sơ nhất của con người.
Sự “trần trụi” ở đây không chỉ là thể xác mà còn là tâm hồn. Mọi người đều tự do trút bỏ những gánh nặng, những vai diễn xã hội, để được là chính mình một cách chân thật nhất. Trong môi trường ấy, những cuộc trò chuyện trở nên tự nhiên, cởi mở hơn. Những tâm sự thầm kín, những suy tư sâu lắng dễ dàng được chia sẻ. Hadaka no Tsukiai tạo ra một không gian an toàn, nơi con người được chấp nhận và thấu hiểu, không phán xét, không định kiến.
3. Sento và Onsen – Nôi dưỡng của Hadaka no Tsukiai trong văn hóa Nhật
Nếu nhìn từ góc độ văn hóa phương Tây, ý tưởng về Hadaka no Tsukiai có thể gây ra những bỡ ngỡ, thậm chí là e ngại. Việc phơi bày cơ thể trần trụi trước mặt người khác, dù là người quen, vẫn là một rào cản lớn đối với nhiều nền văn hóa. Nhưng ở Nhật Bản, Hadaka no Tsukiai lại trở nên tự nhiên và phổ biến, bởi nó được nuôi dưỡng và phát triển từ nền tảng văn hóa tắm Sento và Onsen truyền thống.
Sento, nhà tắm công cộng, có một lịch sử lâu đời, bắt đầu bén rễ và lan tỏa trong đời sống người Nhật từ thời Edo (1603-1868). Không chỉ đơn thuần là nơi để tắm rửa, Sento còn là một không gian sinh hoạt cộng đồng, nơi người Nhật tìm đến để thư giãn, trò chuyện cùng bạn bè, hàng xóm, và ngâm mình trong làn nước nóng thư thái. Khi bước chân vào Sento, mọi quy tắc xã giao thường ngày dường như được tạm gác lại. Mọi người đều cởi bỏ hết xiêm y, chỉ còn lại sự chân thật nhất của bản thân, cùng nhau hòa mình vào dòng nước ấm áp.
Bên cạnh Sento, văn hóa tắm Onsen (suối nước nóng tự nhiên) cũng là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Nhật. Đặc biệt vào những ngày đông giá rét, các cặp đôi, vợ chồng, nhóm bạn thân hay cả gia đình thường chọn Onsen làm điểm đến lý tưởng cho những kỳ nghỉ dưỡng ấm áp. Tương tự như Sento, Onsen cũng tuân theo quy tắc “trần trụi” khi tắm. Người tắm sẽ cởi bỏ hoàn toàn trang phục, phụ kiện trong phòng thay đồ, chỉ mang theo một chiếc khăn nhỏ để lau mình trước khi bước xuống làn nước khoáng nóng.
Chính nhờ sự cởi mở và quen thuộc với văn hóa tắm chung này, người Nhật không còn cảm thấy quá ngại ngùng hay xa lạ khi phơi bày cơ thể trước mặt nhau trong những không gian đặc biệt như Sento hay Onsen. Mặc dù hầu hết các khu tắm Sento và Onsen đều phân chia khu vực nam và nữ riêng biệt, vẫn tồn tại những khu tắm hỗn hợp dành cho cả hai giới, đặc biệt là ở các khu nghỉ dưỡng Onsen truyền thống.
Những không gian tắm chung này chính là mảnh đất màu mỡ để Hadaka no Tsukiai nảy mầm và phát triển. Nơi đây, những người thân quen có thể “da chạm da” một cách tự nhiên, không e dè, không gượng gạo, để từ đó dễ dàng mở lòng mình, chia sẻ những cảm xúc chân thành và xây dựng những mối quan hệ sâu sắc hơn.
4. Hadaka no Tsukiai – Từ khoa học đến đời sống, những giá trị vô hình
Góc nhìn khoa học: “Skinship” và sức mạnh của Oxytocin
Khoa học đã chứng minh, “skinship” (tiếp xúc da thịt) đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sự thân mật và gắn kết giữa con người. Những cử chỉ âu yếm, trìu mến như vuốt ve, ôm ấp, nắm tay không chỉ giới hạn trong mối quan hệ gia đình (cha mẹ – con cái) mà còn thể hiện tình cảm giữa bạn bè thân thiết. Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, khi da chạm da, cơ thể chúng ta sẽ sản sinh ra hormone oxytocin, còn được gọi là “hormone tình yêu” hay “hormone gắn kết”. Oxytocin mang đến cảm giác hạnh phúc, vui vẻ, đồng thời củng cố niềm tin và sự gắn bó trong các mối quan hệ.
Xét trên khía cạnh này, Hadaka no Tsukiai có thể được xem là một phương pháp “skinship” đặc biệt, giúp thu hẹp khoảng cách giữa người với người, không chỉ về thể xác mà còn về cảm xúc. Một nghiên cứu thú vị khác cho thấy, khi tắm, cơ thể con người rơi vào trạng thái thư giãn và dễ bị tổn thương nhất. Trong khoảnh khắc “yếu mềm” ấy, nếu được tương tác với người khác trong một môi trường thoải mái, không gian mở, con người thường có xu hướng gạt bỏ những cảm xúc tiêu cực như thù địch hay nghi ngờ, mà thay vào đó, dễ dàng nảy sinh cảm xúc thân thiện, tin tưởng và đồng cảm với nhau một cách tự nhiên.
5. Ý nghĩa trong các mối quan hệ thân thuộc: Chân thành và sẻ chia
Đối với phần lớn người Nhật, Hadaka no Tsukiai thường mang đậm màu sắc tình thân, bạn bè, vượt lên trên những liên tưởng về tình dục. Minh chứng rõ ràng nhất nằm ở kết quả một khảo sát về sự tương tác khi tắm do Panasonic Corporation Eco Solutions thực hiện (với sự tham gia của 1.000 người, cả nam và nữ). Khi được hỏi về những mối quan hệ mà họ cho rằng Hadaka no Tsukiai có ý nghĩa quan trọng, 51,5% số người được hỏi đã lựa chọn mối quan hệ “cha mẹ và con cái”, tiếp theo là “vợ – chồng” (44,6%), và cuối cùng là “bạn bè và người quen” (25,2%).
Trong đời sống thường nhật, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những gia đình đa thế hệ (ông bà – cha mẹ – con cháu), những nhóm bạn bè chí cốt, hay những hội nhóm đồng nghiệp thân thiết cùng nhau tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn tại Sento hay Onsen vào dịp cuối tuần hoặc các ngày lễ. Những không gian ấy trở thành “sân khấu” lý tưởng để Hadaka no Tsukiai thể hiện vai trò kết nối kỳ diệu của mình. Mọi người xích lại gần nhau hơn, cởi mở chia sẻ những tâm tư, tình cảm, những suy nghĩ sâu kín, để rồi từ đó thấu hiểu và trân trọng nhau hơn.
6. Gắn kết tình cảm vợ chồng: Thấu hiểu và sẻ chia trong không gian riêng tư
Cũng trong khảo sát trên, một con số ấn tượng đã được ghi nhận: 61,1% các cặp vợ chồng (cả nam và nữ) khẳng định rằng, những khoảnh khắc “da kề da” khi tắm chung giúp họ cảm thấy gần gũi và gắn bó với nhau hơn. Điều này cho thấy, nhiều cặp đôi Nhật Bản xem thời gian tắm chung là một cơ hội quý giá để giao tiếp, tâm tình và thấu hiểu những cung bậc cảm xúc của đối phương. Đặc biệt, khảo sát cũng chỉ ra rằng, nhóm người trẻ tuổi càng có xu hướng đồng tình cao với quan điểm này, cho thấy giá trị của Hadaka no Tsukiai trong việc vun đắp tình cảm lứa đôi ngày càng được giới trẻ Nhật Bản coi trọng.
Hadaka no Tsukiai, vượt xa khỏi hình thức “da chạm da” đơn thuần, đã trở thành một biểu tượng văn hóa độc đáo của Nhật Bản, đại diện cho niềm tin, sự gắn kết và thấu hiểu sâu sắc giữa người với người. Có lẽ, ở một khía cạnh nào đó, chúng ta cũng có thể học hỏi và áp dụng tinh thần cởi mở, chân thành của Hadaka no Tsukiai vào trong các mối quan hệ cá nhân của mình, dù là những cử chỉ “skinship” nhẹ nhàng trong cuộc sống hàng ngày, hay những khoảnh khắc “da chạm da” đầy ý nghĩa, để xây dựng những kết nối bền chặt và ý nghĩa hơn trong cuộc sống.