Năm 2025 theo lịch Can Chi là năm con Rắn. Trong văn hóa Nhật Bản, rắn (hebi – 蛇) không chỉ là một trong 12 con giáp mà còn mang nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, gắn liền với tài lộc, sự tái sinh và xuất hiện trong nhiều câu chuyện, thành ngữ. Hãy cùng Kilala khám phá những điều thú vị về hình tượng rắn trong văn hóa xứ Phù Tang.
1. Giờ Tỵ và hướng Tỵ
Trong tiếng Nhật, rắn được gọi là “hebi” (蛇). Tuy nhiên, khi nói về rắn trong 12 con giáp, người ta dùng chữ “巳” (Tỵ), đọc là “mi”. Năm 2025 là năm Ất Tỵ (乙巳), đọc là “kinoto-mi”.
Rắn (Tỵ) đứng thứ 6 trong vòng tròn 12 con giáp. Trong hệ thống 12 canh giờ, giờ Tỵ tương ứng với khoảng thời gian từ 9 đến 11 giờ sáng. Về phương hướng, “Tỵ” biểu thị hướng Nam – Đông Nam.
Một điều thú vị là trong thời Edo (1603-1868), các geisha ở khu phố Fukagawa được gọi là “Tatsumi geisha” (辰巳芸者). “Tatsumi” (辰巳) là cách gọi gộp của Thìn (辰) và Tỵ (巳), chỉ hướng Đông Nam khi nhìn từ Lâu đài Edo, nơi Fukagawa tọa lạc.
2. Rắn và vận may tiền bạc
Trái ngược với quan niệm sợ hãi ở nhiều nền văn hóa, rắn ở Nhật Bản được coi là biểu tượng của vận may tài chính. Người Nhật tin rằng mang theo bùa hình rắn, da rắn hoặc trang sức hình rắn (như nhẫn) sẽ thu hút tài lộc.
Niềm tin này bắt nguồn từ việc rắn trắng được xem là hóa thân của Benzaiten (弁財天), một trong Thất Phúc Thần (七福神), nữ thần của sự giàu có, âm nhạc và nghệ thuật. Người ta tin rằng việc viếng thăm các đền thờ thờ Benzaiten vào ngày Tỵ sẽ mang lại may mắn về tiền bạc.
Hình ảnh minh họa: Bạn có thể chèn hình ảnh đền thờ Benzaiten hoặc hình ảnh rắn trắng để làm bài viết sinh động hơn. Đừng quên cung cấp liên kết dẫn đến các bài viết hoặc nguồn uy tín khác để độc giả có thể tìm hiểu sâu hơn về Thất Phúc Thần.
3. Rắn – Biểu tượng của sự tái sinh
Không chỉ liên quan đến tiền bạc, rắn còn là biểu tượng của sự tái sinh và đổi mới. Khả năng lột da của rắn tượng trưng cho sự lột xác, bỏ lại cái cũ để bắt đầu một cuộc sống mới.
Hình ảnh minh họa: Một hình ảnh rõ nét về rắn lột da sẽ minh họa rất tốt cho khái niệm này, giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự chuyển biến trong cuộc sống mà rắn biểu tượng hóa.
4. Những câu tục ngữ, thành ngữ liên quan đến rắn
Văn hóa Nhật Bản cũng lưu giữ nhiều câu tục ngữ, thành ngữ liên quan đến rắn, phản ánh những khía cạnh khác nhau của cuộc sống:
竜頭蛇尾 (ryuutou dabi – Long đầu xà vĩ): “Đầu rồng, đuôi rắn” – chỉ sự khởi đầu hoành tráng nhưng kết thúc thất vọng, tương tự như “đầu voi đuôi chuột” trong tiếng Việt.
蛇に睨まれた蛙 (hebi ni niramareta kaeru – Xà nhị nghễ mạt ếch): “Ếch bị rắn trừng mắt” – diễn tả trạng thái sợ hãi tột độ, không thể cử động.
蛇に噛まれて朽縄におじる (hebi ni kamarete kuchinawa ni ojiru – Xà nhị giảo khư thằng nhi úy): “Một lần bị rắn cắn, cả đời sợ dây thừng mục” – ám chỉ việc quá cẩn trọng sau một lần gặp thất bại.
藪をつついて蛇を出す (yabu o tsutsuite hebi o dasu – Tẩu thứ đột xà xuất): “Chọc vào bụi rậm, lôi ra rắn” – tự chuốc lấy rắc rối. Câu này thường được rút gọn thành “yabuhebi” (ヤブヘビ).
蛇足 (dasoku – Xà túc): “Chân rắn” – chỉ hành động thừa thãi, vô ích, bắt nguồn từ câu chuyện vẽ rắn thêm chân trong Chiến Quốc Sách của Trung Quốc.
Hình ảnh minh họa: Cung cấp minh họa cho từng thành ngữ sẽ giúp người đọc dễ dàng hình dung và hiểu được ý nghĩa sâu sắc của các câu nói này.
5. Rắn trong thần thoại và truyền thuyết
Rắn cũng xuất hiện trong nhiều thần thoại và truyền thuyết Nhật Bản, ví dụ như Yamata no Orochi (八岐大蛇), con rắn tám đầu khổng lồ bị thần Susanoo tiêu diệt. Đây là một trong những câu chuyện nổi tiếng và biểu tượng mạnh mẽ về sức mạnh, chiến đấu và sự bảo vệ của các thần linh Nhật Bản.
Hình ảnh minh họa: Cung cấp tranh vẽ về Yamata no Orochi hoặc hình ảnh thần Susanoo sẽ giúp bài viết thêm phần sinh động và dễ tiếp cận.
Hình tượng rắn trong văn hóa Nhật Bản vô cùng đa dạng và phong phú, không chỉ đơn thuần là một con vật trong 12 con giáp. Rắn mang ý nghĩa về tài lộc, tái sinh, xuất hiện trong thành ngữ, tục ngữ và cả thần thoại, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa độc đáo của xứ sở hoa anh đào. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin thú vị về hình tượng rắn trong văn hóa Nhật Bản. Hãy chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích và đừng quên theo dõi Kilala để khám phá thêm nhiều điều thú vị về văn hóa Nhật Bản!
