Giữa lòng Biển Nội địa Seto, nơi những hòn đảo nhỏ lặng lẽ nằm rải rác giữa làn nước xanh biếc, Setouchi Triennale 2025 hiện lên như một bản giao hưởng nghệ thuật đương đại, hòa quyện giữa thiên nhiên, văn hóa và con người. Đây không chỉ là một lễ hội nghệ thuật, mà còn là một hành trình cảm xúc, nơi những tác phẩm sáng tạo thổi hồn vào các cộng đồng đang dần lụi tàn, mang lại sức sống mới cho vùng nông thôn Nhật Bản. Từ những quả bí ngô chấm bi rực rỡ của Yayoi Kusama trên đảo Naoshima, những tấm lưới đánh cá đan tay kể câu chuyện biển cả ở Takamatsu, đến hương vị cà phê phin Việt Nam tại “Cộng Moments”, Setouchi Triennale là lời mời gọi để bạn khám phá một Nhật Bản sâu lắng, nguyên sơ và đầy cảm hứng.
Không giống như những điểm đến du lịch nổi tiếng như Tokyo hay Kyoto, nơi nhịp sống hiện đại và ánh đèn đô thị chiếm lĩnh, Setouchi Triennale đưa bạn đến với một thế giới khác – nơi thời gian như chậm lại, nơi nghệ thuật và thiên nhiên hòa quyện để kể những câu chuyện về sự hồi sinh, bền vững và kết nối cộng đồng. Hãy cùng bước vào hành trình khám phá lễ hội nghệ thuật lớn nhất Nhật Bản, nơi mỗi tác phẩm là một lời thì thầm về vẻ đẹp của vùng đất Setouchi.
1. Setouchi Triennale là gì? Lễ hội của nghệ thuật và hồi sinh
Setouchi Triennale, hay còn gọi là Lễ hội Nghệ thuật Quốc tế Setouchi, là một sự kiện nghệ thuật đương đại được tổ chức ba năm một lần trên 17 hòn đảo và khu vực ven biển của Biển Nội địa Seto (Setonaikai), thuộc các tỉnh Kagawa, Okayama và Hiroshima. Ra đời vào năm 2010, lễ hội không chỉ là nơi trưng bày những tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn mang sứ mệnh cao cả: hồi sinh các cộng đồng đảo đang đối mặt với tình trạng suy giảm dân số và lão hóa nghiêm trọng. Với sự kết hợp giữa nghệ thuật đương đại, kiến trúc, nghệ thuật biểu diễn, thủ công truyền thống, ẩm thực địa phương và văn hóa dân gian, Setouchi Triennale đã trở thành một trong những lễ hội nghệ thuật quan trọng nhất Nhật Bản và vang danh trên toàn thế giới.
Khái niệm “nghệ thuật” tại Setouchi Triennale được định nghĩa theo cách rộng mở và sáng tạo. Không chỉ là những bức tranh hay tượng điêu khắc, nghệ thuật ở đây là sự giao thoa giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và hiện đại. Những ngôi nhà bỏ hoang được biến thành không gian triển lãm, những tấm lưới đánh cá cũ kỹ trở thành tác phẩm nghệ thuật, và những món ăn địa phương được nâng tầm thành biểu tượng văn hóa. Tất cả tạo nên một bức tranh đa sắc, nơi mỗi du khách không chỉ là người xem, mà còn là một phần của câu chuyện.
Lễ hội được khởi xướng bởi Fram Kitagawa, giám đốc nghệ thuật nổi tiếng của Echigo-Tsumari Art Triennial, và Soichiro Fukutake, người sáng lập Benesse Art Site Naoshima. Với tầm nhìn biến nghệ thuật thành động lực cho sự phát triển bền vững, họ đã biến những hòn đảo hẻo lánh của Setouchi thành những “hòn đảo nghệ thuật”, thu hút hàng triệu du khách từ khắp nơi trên thế giới. Năm 2010, Setouchi Triennale đã vượt xa kỳ vọng với 938.246 lượt khách và mang lại lợi ích kinh tế hơn 11,1 tỷ yên, theo Ngân hàng Nhật Bản chi nhánh Takamatsu. Đến năm 2025, với sự cộng hưởng từ Triển lãm Expo 2025 tại Osaka, lễ hội được kỳ vọng sẽ phá vỡ kỷ lục 1,17 triệu lượt khách của năm 2019.
2. Sứ mệnh hồi sinh: Nghệ thuật là liều thuốc cho cộng đồng
Biển Nội địa Seto, với hơn 3.000 hòn đảo nằm rải rác giữa các đảo lớn Honshu, Shikoku và Kyushu, từng là một trung tâm giao thương sầm uất từ thời cổ đại. Tuy nhiên, sự phát triển công nghiệp vào thế kỷ 20 đã để lại những vết sẹo môi trường, đặc biệt là vụ bê bối chôn lấp 710.000 tấn chất thải công nghiệp trên đảo Teshima vào những năm 1970-1980. Cùng với đó, tình trạng suy giảm dân số và lão hóa đã khiến nhiều hòn đảo rơi vào cảnh hoang vắng, với những ngôi làng chỉ còn lại người cao tuổi và những ngôi nhà bỏ hoang.
Setouchi Triennale ra đời như một liều thuốc để chữa lành những vết thương này. Bằng cách sử dụng nghệ thuật như một công cụ, lễ hội không chỉ thu hút du khách mà còn khuyến khích người trẻ trở về, mở các doanh nghiệp mới và định cư lâu dài. Các tác phẩm nghệ thuật được đặt trong những không gian đặc biệt – từ những ngôi nhà cổ, nhà kho bỏ hoang, đến các bãi biển và đồi núi – không chỉ làm đẹp cảnh quan mà còn khơi dậy niềm tự hào về văn hóa và lịch sử địa phương. Kết quả là, một số đảo như Naoshima và Ogijima đã chứng kiến sự gia tăng dân số lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ, với hàng trăm cư dân mới đến định cư.
Không giống như các lễ hội nghệ thuật quốc gia khác, Setouchi Triennale không tập trung vào các gian hàng quốc gia hay chủ đề học thuật. Thay vào đó, nó nhấn mạnh vào sự tham gia của cộng đồng, mối quan hệ giữa nghệ thuật và môi trường, và những trải nghiệm sâu sắc của du khách. Như Hideaki Fukutake từng chia sẻ: “Triết lý của Naoshima là ‘sự an lành’. Chúng tôi muốn mang đến một lối sống phong phú, trọn vẹn, điều mà xã hội đô thị hiện đại dường như đã lãng quên.”
3. Setouchi Triennale 2025: Hành trình qua ba mùa nghệ thuật
Năm 2025 đánh dấu lần thứ tám của Setouchi Triennale, với 107 ngày triển lãm được chia thành ba mùa: xuân (18/04 – 25/05), hè (01/08 – 31/08), và thu (03/10 – 09/11). Lễ hội sẽ diễn ra tại 17 khu vực, bao gồm các đảo nổi tiếng như Naoshima, Teshima, Shodoshima, Ogijima, Megijima, Oshima, Inujima, và các khu vực ven biển như Cảng Takamatsu và Cảng Uno. Một số địa điểm chỉ mở cửa trong một mùa nhất định, như Khu vực cầu Seto Ohashi (mùa xuân), Shido/Tsuda/Hiketa (mùa hè), và Honjima/Takamijima/Awashima/Ibukijima/Utazu (mùa thu).
Lễ hội năm nay quy tụ 218 nghệ sĩ từ 37 quốc gia và khu vực, mang đến 256 tác phẩm nghệ thuật – con số kỷ lục trong lịch sử sự kiện. Với chủ đề nhấn mạnh vào văn hóa châu Á, đặc biệt là Việt Nam, Setouchi Triennale 2025 hứa hẹn mang đến một không gian đa dạng, nơi nghệ thuật không chỉ là để ngắm nhìn, mà còn là để cảm nhận và tham gia. Các tác phẩm không chỉ là những vật thể tĩnh mà còn là phương tiện để khơi gợi suy nghĩ, thúc đẩy đối thoại và kết nối con người với thiên nhiên và lịch sử của Setouchi.
Lịch trình và thông tin tham quan
- Thời gian mở cửa: Hầu hết các địa điểm nghệ thuật mở cửa hàng ngày trong ba mùa, nhưng một số nơi có ngày đóng cửa cố định:
- Naoshima: Đóng cửa vào thứ Hai (hoặc thứ Ba nếu thứ Hai là ngày lễ).
- Teshima, Inujima: Đóng cửa vào thứ Ba (hoặc thứ Tư nếu thứ Ba là ngày lễ).
- Megijima, Ogijima, Shodoshima, Oshima: Đóng cửa vào các ngày 14/05, 21/05, 20/08, 22/10, 29/10 (thứ Tư).
- Honjima, Takamijima, Awashima, Ibukijima: Đóng cửa vào 23/10 và 30/10 (thứ Năm).
- Vé tham quan:
- Three-Season Passport (5.500 yên): Cho phép truy cập tất cả các tác phẩm trong cả ba mùa, là lựa chọn kinh tế nhất. Có thể mua qua ứng dụng chính thức của Setouchi Triennale hoặc tại các trung tâm thông tin trên đảo.
- Day Ticket (1.800 yên): Phù hợp cho du khách tham quan trong ngày.
- Common Boarding Ticket (2.600 yên): Vé phà không giới hạn trong 3 ngày, sử dụng từ Takamatsu hoặc Uno Port.
- Di chuyển:
- Cảng Takamatsu là trung tâm giao thông chính, kết nối bằng phà đến các đảo như Naoshima (30 phút), Ogijima (40 phút), Megijima (20 phút).
- Cảng Uno là cửa ngõ từ Okayama, thuận tiện cho các đảo phía đông như Naoshima và Teshima.
- Thuê xe đạp hoặc sử dụng xe buýt cộng đồng là cách lý tưởng để khám phá các đảo. Lưu ý mang theo tiền mặt vì nhiều cửa hàng trên các đảo nhỏ không chấp nhận thẻ tín dụng.
4. Những điểm nhấn không thể bỏ qua tại Setouchi Triennale 2025
Setouchi Triennale 2025 mang đến một loạt tác phẩm và trải nghiệm độc đáo, nơi nghệ thuật hòa quyện với cảnh quan thiên nhiên và văn hóa địa phương. Dưới đây là những điểm nhấn nổi bật mà bạn không nên bỏ lỡ:
4.1. Naoshima New Museum of Art
Dự kiến khai trương vào ngày 31/05/2025 trên đảo Naoshima, Naoshima New Museum of Art là một kiệt tác kiến trúc của Tadao Ando, với phong cách bê tông tối giản hòa quyện vào khung cảnh đồi núi xanh mướt. Bảo tàng tập trung vào các nghệ sĩ châu Á, trưng bày tác phẩm của những tên tuổi lớn như Takashi Murakami, Makoto Aida, và nhóm nghệ sĩ Chim-Pom. Tầng một của bảo tàng có một quán cà phê với tầm nhìn ngoạn mục ra đảo Teshima, nơi bạn có thể nhâm nhi một tách trà và ngắm những chiếc thuyền đánh cá lướt qua trên mặt biển lấp lánh. Đây không chỉ là một không gian nghệ thuật, mà còn là nơi để bạn cảm nhận sự tĩnh lặng và an lành của Naoshima.
4.2. Bí ngô chấm bi của Yayoi Kusama
Không thể nhắc đến Setouchi Triennale mà không nói đến những quả bí ngô chấm bi của Yayoi Kusama, biểu tượng của đảo Naoshima. Đặt tại Cảng Miyanoura và khu vực Honmura, những quả bí ngô khổng lồ với họa tiết chấm bi đen-vàng hoặc đỏ-trắng như những viên ngọc lấp lánh dưới ánh nắng biển. Tác phẩm không chỉ là một điểm check-in nổi tiếng mà còn là lời tuyên ngôn về sự kỳ diệu của nghệ thuật, nơi sự tưởng tượng vượt qua mọi ranh giới. Đứng bên cạnh quả bí ngô, nghe sóng biển vỗ và cảm nhận làn gió mặn mà, bạn sẽ hiểu vì sao Naoshima được mệnh danh là “hòn đảo nghệ thuật”.
4.3. Bảo tàng nghệ thuật Teshima
Nằm giữa những cánh đồng lúa bậc thang trên đảo Teshima, Bảo tàng Nghệ thuật Teshima là một kiệt tác của kiến trúc sư Ryue Nishizawa và nghệ sĩ Rei Naito. Với thiết kế hình giọt nước, bảo tàng không có cửa sổ, chỉ có hai ô cửa hình bầu dục trên mái, để ánh sáng, gió và thậm chí cả mưa tràn vào không gian. Tác phẩm chính bên trong là những giọt nước nhỏ di chuyển trên sàn bê tông, phản chiếu ánh sáng và tạo nên một trải nghiệm thiền định, nơi bạn cảm nhận được sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Đây là một không gian không chỉ để xem, mà còn để cảm nhận – một trải nghiệm hiếm có mà bạn khó tìm thấy ở bất kỳ bảo tàng nào khác.
4.4. Memory of Lines của Chiharu Shiota
Nghệ sĩ Chiharu Shiota, một trong những tên tuổi lớn của nghệ thuật đương đại Nhật Bản, mang đến triển lãm Memory of Lines trên đảo Teshima. Tác phẩm là một mạng lưới những sợi chỉ đỏ đan xen quanh một chiếc máy làm mì somen – một vật dụng quen thuộc nhưng đã bị lãng quên trong đời sống hiện đại của người dân Teshima. Shiota biến những sợi chỉ thành một câu chuyện về ký ức, kết nối quá khứ với hiện tại, và khơi gợi cảm giác tiếc nuối xen lẫn trân trọng. Tác phẩm không chỉ đẹp về mặt thị giác mà còn chạm đến trái tim, khiến bạn suy ngẫm về những giá trị bị bỏ lại trong dòng chảy thời gian.
4.5. Poetry of Life Của Ayumi Shibata
Nghệ sĩ Ayumi Shibata sử dụng nghệ thuật kiri-e (cắt giấy) để tạo ra một thế giới song song, nơi ánh sáng và bóng tối đan xen để kể câu chuyện về thiên nhiên và con người. Tác phẩm Poetry of Life tại Setouchi Triennale 2025 là một sắp đặt tinh tế, với những mảnh giấy được cắt tỉ mỉ, tạo thành những hình ảnh lung linh như một khu rừng ánh sáng. Khi ánh nắng xuyên qua, các mảnh giấy dường như sống động, kể lại những câu chuyện về sự sống và sự kết nối. Đây là một tác phẩm không chỉ để ngắm, mà còn để bạn bước vào và cảm nhận sự kỳ diệu của nghệ thuật thủ công Nhật Bản.
4.6. Chinu – Cá tráp biển đen của Uno
Tại Cảng Uno ở thành phố Tamano, tỉnh Okayama, tác phẩm Chinu – Cá Tráp Biển Đen của nhóm nghệ sĩ Yodogawa Technique là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về vấn đề môi trường. Được làm hoàn toàn từ rác thải gia đình và những mảnh vỡ trôi dạt trên biển, những chú cá tráp khổng lồ này không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mà còn là lời kêu gọi bảo vệ đại dương. Đứng trước tác phẩm, bạn sẽ cảm nhận được sự tương phản giữa vẻ đẹp của nghệ thuật và thực tế đau lòng về ô nhiễm biển, khiến bạn suy nghĩ sâu sắc hơn về trách nhiệm của mình với thiên nhiên.
4.7. Sora-Ami: Tấm lưới ký ức ở cảng Takamatsu
Tác phẩm Sora-Ami của nghệ sĩ Yasuaki Igarashi là một biểu tượng của sự kết nối cộng đồng tại Setouchi Triennale. Được tạo nên từ những tấm lưới đánh cá do chính người dân địa phương và nghệ sĩ từ các đảo Toyoshima, Megijima, Ogijima, Shodoshima, cùng các thành phố Higashikagawa và Sanuki đan tay, Sora-Ami là hiện thân của ký ức và lịch sử vùng biển Setouchi. Năm màu sắc của lưới tượng trưng cho những sắc thái khác nhau của Biển Nội địa Seto, từ xanh ngọc lấp lánh đến xanh thẳm sâu thẳm. Khi đứng dưới tác phẩm, bạn sẽ cảm nhận được sự giao thoa giữa con người, đại dương và nghệ thuật, như thể đang lắng nghe câu chuyện của biển cả.
4.8. Cộng Moments: Hương vị Việt Nam tại cảng Takamatsu
Một điểm nhấn đặc biệt trong mùa hè của Setouchi Triennale 2025 là dự án Cộng Moments, một khu chợ mang đậm dấu ấn văn hóa Việt Nam tại Cảng Takamatsu. Đây là nơi bạn có thể thưởng thức các món ăn Việt Nam như phở, bánh mì, và cà phê phin, đồng thời khám phá các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và tạp hóa đậm chất Việt. Điểm nổi bật là sự xuất hiện của Cộng Cà Phê, thương hiệu cà phê nổi tiếng với phong cách hoài cổ, lần đầu tiên mở cửa hàng tại Nhật Bản. Không gian của Cộng Moments không chỉ là nơi để ăn uống, mà còn là một điểm tụ họp, nơi du khách và người dân địa phương có thể trò chuyện, chia sẻ và cảm nhận sự giao thoa văn hóa giữa Việt Nam và Nhật Bản. Dự án này chỉ diễn ra trong mùa hè (01/08 – 31/08/2025), vì vậy đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm một góc Việt Nam giữa lòng Setouchi
5. Tại sao Setouchi Triennale là điểm đến du lịch độc đáo?
So với các điểm đến du lịch nổi tiếng như Tokyo với những tòa nhà chọc trời hay Kyoto với những ngôi đền cổ kính, Setouchi Triennale mang đến một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Đây là nơi bạn có thể:
- Kết nối với thiên nhiên và nghệ thuật: Các tác phẩm được đặt trong những không gian tự nhiên, từ bãi biển, cánh đồng lúa, đến những ngôi làng cổ, tạo nên sự hòa quyện độc đáo giữa nghệ thuật và môi trường.
- Tham gia vào cộng đồng: Lễ hội khuyến khích sự tham gia của du khách thông qua các hoạt động như đan lưới, nấu ăn, hoặc trò chuyện với người dân địa phương, mang lại cảm giác gần gũi và chân thực.
- Khám phá văn hóa châu Á: Với sự nhấn mạnh vào nghệ thuật châu Á, đặc biệt là Việt Nam trong năm 2025, Setouchi Triennale là cầu nối văn hóa, mang đến những trải nghiệm đa dạng và phong phú.
- Sống chậm và bền vững: Không gian yên bình của các hòn đảo Setouchi là lời mời gọi để bạn tạm rời xa nhịp sống hối hả, tận hưởng sự tĩnh lặng và suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.
Hơn nữa, Setouchi Triennale không chỉ là một sự kiện nghệ thuật mà còn là một phong trào văn hóa, góp phần thay đổi diện mạo của một khu vực từng bị lãng quên. Trong khi các điểm đến như Paris hay New York mang lại sự sôi động và hào nhoáng, Setouchi Triennale mang đến sự sâu sắc và ý nghĩa, nơi mỗi bước đi là một hành trình khám phá bản thân và thế giới.
6. Lời khuyên cho du khách đến Setouchi Triennale 2025
Để có một chuyến đi trọn vẹn đến Setouchi Triennale, hãy lưu ý:
- Lên kế hoạch sớm: Đặt vé phà, vé tham quan và chỗ ở trước, đặc biệt trên các đảo nhỏ như Naoshima và Shodoshima, nơi số lượng phòng nghỉ hạn chế. Các lựa chọn như Benesse House (Naoshima) hoặc Naoshima Ryokan ROKA mang đến trải nghiệm nghệ thuật ngay trong không gian nghỉ dưỡng.
- Mang theo trang phục phù hợp: Nhiệt độ thay đổi theo mùa – mang áo khoác vào mùa xuân và thu, đội mũ, kem chống nắng vào mùa hè. Các đảo yêu cầu đi bộ nhiều, vì vậy giày thoải mái là lựa chọn lý tưởng.
- Tải ứng dụng Setouchi Triennale: Ứng dụng cung cấp thông tin về vé, lịch trình phà, bản đồ tác phẩm và các ưu đãi đặc biệt, hỗ trợ bạn di chuyển dễ dàng.
- Tham gia tour có hướng dẫn: Các tour từ trang web chính thức của Setouchi Triennale giúp bạn khám phá các tác phẩm nổi bật và tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa của các đảo.
- Thưởng thức ẩm thực địa phương: Đừng bỏ qua udon Sanuki tại Takamatsu, hải sản tươi sống từ Biển Nội địa Seto, hoặc các món ăn Việt Nam tại Cộng Moments trong mùa hè.
7. Setouchi Triennale – Hành trình của nghệ thuật và linh hồn
Setouchi Triennale 2025 không chỉ là một lễ hội nghệ thuật, mà là một hành trình đưa bạn vào lòng một Nhật Bản sâu lắng, nơi nghệ thuật trở thành nhịp cầu nối quá khứ với tương lai, con người với thiên nhiên, và các nền văn hóa với nhau. Từ những quả bí ngô chấm bi lấp lánh trên bờ biển Naoshima, những tấm lưới Sora-Ami kể chuyện biển cả, đến hương vị cà phê phin Việt Nam tại Cộng Moments, mỗi khoảnh khắc tại Setouchi là một mảnh ghép trong bức tranh đa sắc của sự hồi sinh và sáng tạo.
Hãy chuẩn bị hành lý, tải ứng dụng Setouchi Triennale, và sẵn sàng cho một chuyến đi không chỉ để xem, mà để cảm nhận. Biển Nội địa Seto đang chờ bạn, với những hòn đảo nghệ thuật, những câu chuyện đầy cảm hứng, và một thế giới nơi nghệ thuật là hơi thở của cuộc sống. Đến với Setouchi Triennale 2025, bạn không chỉ là một du khách, mà là một phần của hành trình hồi sinh vùng đất kỳ diệu này!