Trong nền văn hóa phong phú của Nhật Bản, có một khái niệm kỳ bí mang tên Yakudoshi (厄年), được cho là những năm “hạn” trong đời người. Theo quan niệm này, mỗi người sẽ gặp phải những giai đoạn khó khăn, thử thách, thậm chí là bệnh tật hoặc tai nạn, và Yakudoshi chính là cách lý giải cho những tình huống không may mắn đó. Vậy, Yakudoshi có thực sự là những năm “xui xẻo”? Làm thế nào người Nhật đối phó với nó trong cuộc sống hiện đại? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về niềm tin này và cách người Nhật bảo vệ bản thân khỏi những năm hạn này.
1. Yakudoshi là gì?
Yakudoshi là thuật ngữ chỉ những năm được cho là không may mắn trong cuộc đời của một người Nhật Bản. Theo tín ngưỡng dân gian, những năm này mang lại vận xui, có thể gây ra những rắc rối, bệnh tật hoặc sự cố không mong muốn. Niềm tin này đã tồn tại từ thời kỳ Heian (794-1185) và vẫn giữ vai trò quan trọng trong văn hóa Nhật Bản cho đến ngày nay. Người Nhật cho rằng, những năm Yakudoshi cần được đặc biệt chú ý và đối mặt một cách cẩn trọng.
2. Khi nào là năm Yakudoshi?
Để xác định năm Yakudoshi, người Nhật dựa vào hệ thống tính tuổi truyền thống (Kazoe-doshi), không giống như hệ thống tuổi phổ biến của phương Tây. Yakudoshi được xác định theo giới tính và tuổi tác của mỗi người. Dưới đây là các độ tuổi được cho là Yakudoshi:
- Nam giới: 25 tuổi, 42 tuổi (Taiyaku), 61 tuổi.
- Nữ giới: 19 tuổi, 33 tuổi (Taiyaku), 37 tuổi.
Trong đó, Taiyaku (大厄) là năm hạn nặng nhất và được cho là mang lại nhiều rủi ro nhất. Đây là thời điểm người ta dễ gặp phải tai họa, bệnh tật hoặc những sự kiện không may.
3. Tại sao người Nhật lại tin vào Yakudoshi?
Niềm tin vào Yakudoshi có thể được lý giải qua nhiều yếu tố văn hóa và tâm lý sau:
- Văn hóa truyền thống: Yakudoshi là một phần trong truyền thống lâu đời của người Nhật Bản, được duy trì qua các thế hệ. Đây là một hình thức lý giải tâm linh về những sự kiện không thể giải thích bằng lý trí.
- Tâm lý cộng đồng: Trong những thời điểm khó khăn, niềm tin vào các yếu tố siêu nhiên như Yakudoshi giúp người Nhật cảm thấy có sự bảo vệ tinh thần. Nó trở thành một phần của hệ thống tín ngưỡng để giúp con người đối mặt với thử thách.
- Giải thích những sự kiện không may: Người Nhật tin rằng nếu một người gặp phải những điều không may trong một năm Yakudoshi, thì đó chính là do vận hạn. Điều này giúp họ có thể lý giải và chấp nhận những khó khăn trong cuộc sống.
4. Cách đối phó với Yakudoshi
Dù cho những năm Yakudoshi được coi là không may, người Nhật không hoàn toàn để những năm này ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của họ. Thay vào đó, họ có những cách đối phó rất riêng biệt và hiệu quả:
- Thăm đền thờ và cầu nguyện: Một trong những cách phổ biến nhất là đi đến các đền thờ nổi tiếng để cầu nguyện và làm lễ tẩy uế. Người Nhật thường đến những ngôi đền như Senso-ji (Asakusa), Meiji Jingu hoặc Kanda Myojin để cầu bình an trong những năm Yakudoshi.
- Mua bùa hộ mệnh (Omamori): Ngoài việc cầu nguyện, nhiều người cũng mua bùa hộ mệnh (Omamori) tại các đền thờ. Bùa này được cho là sẽ bảo vệ người sở hữu khỏi những tai họa và đem lại may mắn trong năm Yakudoshi.
- Làm lễ tẩy uế (Yakubarai): Lễ tẩy uế là một nghi lễ đặc biệt mà người Nhật tổ chức để xua đuổi những điều xui xẻo. Lễ này thường được thực hiện tại các ngôi đền vào đầu năm hoặc trong suốt năm Yakudoshi.
- Chuyển hướng vận mệnh: Ngoài các nghi lễ, nhiều người Nhật cũng thay đổi thói quen sinh hoạt trong những năm Yakudoshi, như hạn chế ra quyết định quan trọng, tránh kết hôn, sinh con hay thay đổi công việc lớn, nhằm giảm thiểu rủi ro.
- Giữ gìn sức khỏe: Người Nhật tin rằng việc duy trì một lối sống lành mạnh, ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên và giữ tâm lý thoải mái sẽ giúp họ vượt qua năm Yakudoshi một cách bình an.
5. Yakudoshi trong xã hội hiện đại
Mặc dù niềm tin vào Yakudoshi vẫn tồn tại trong xã hội Nhật Bản, nhưng quan niệm này đang dần thay đổi, đặc biệt trong giới trẻ. Những người trẻ tuổi có xu hướng nhìn nhận cuộc sống thực tế hơn và không còn quá coi trọng niềm tin vào những năm Yakudoshi. Tuy nhiên, Yakudoshi vẫn là một phần không thể thiếu trong nền văn hóa Nhật Bản, tạo nên một nét đẹp truyền thống đặc biệt thu hút sự quan tâm của cả người Nhật và du khách quốc tế.
Yakudoshi là một niềm tin độc đáo và thú vị trong văn hóa Nhật Bản. Mặc dù không có bằng chứng khoa học nào chứng minh sự tồn tại của những năm hạn này, nhưng nó vẫn chiếm một vị trí quan trọng trong tâm thức của người Nhật. Việc hiểu về Yakudoshi không chỉ giúp chúng ta khám phá thêm về đời sống tâm linh của người Nhật mà còn giúp mở rộng hiểu biết về một khía cạnh văn hóa sâu sắc của đất nước này.