“Kagura” (Thần Lạc), có nghĩa là “điệu nhảy dâng lên các vị thần” trong tín ngưỡng Thần Đạo của Nhật Bản. Kagura tái hiện thế giới thần thoại và lịch sử Nhật Bản. Giờ đây, nó đã trở thành nét văn hóa bản sắc của người dân đất nước này.
Tên gọi vũ điệu thần thánh “Kagura” bắt nguồn từ nguồn gốc ra đời của điệu múa. Tài liệu cổ của Nhật Bản ghi chép rằng, Kagura gắn liền với câu chuyện về nữ thần Mặt trời Ama-terasu Omi-kami. Vì giận con người nên nữ thần ẩn mình trong hang động, không ban ánh sáng cho trần gian. Nữ thần của lễ hội và những vị thần khác đã dụ nữ thần Mặt trời ra khỏi hang bằng cách nhảy múa. Có được ánh sáng mặt trời, con người vô cùng vui vẻ, họ mở hội, nhảy điệu múa của nữ thần lễ hội. Chính từ đó, vũ điệu Kagura ra đời, được lưu truyền và được mọi người tổ chức thành nghi lễ truyền thống.
Hầu hết các điệu múa Kagura đều dựa trên truyền thuyết và thần thoại Nhật Bản. Những câu chuyện được trình diễn có cốt truyện đơn giản, thường bao gồm sự đối đầu của anh hùng – kẻ phản diện, vị thần – ác quỷ, người tốt – kẻ xấu.
Màn nhảy có những phân đoạn đấu kiếm được biên đạo với các động tác mạnh, đầy cuốn hút. Ngoài ra, Kagura còn có những đoạn hài kịch với một số điệu nhảy giống như kịch câm. Những đoạn ngắn này có thể khiến người xem cười to và vỗ tay không dứt.
Một trong những nội dung quen thuộc nhất của Kagura là câu chuyện về thần Takemikazuchi – vị thần sấm sét và kiếm tiêu diệt Oni (quỷ dữ). Hai phe đối đầu kịch liệt đến khi Oni chịu thua và phải đầu hàng trước vị thần dũng mãnh. Hoàng tráng hơn cả là phân đoạn vị mãnh tướng bão tố Susanoo – em trai của nữ thần Mặt Trời Amaterasu đấu cùng quái vật rắn Yamata no Orochi phun tia lửa và có đôi mắt sáng rực. Tùy thuộc vào quy mô của địa điểm, trang phục của nhân vật Yamata no Orochi có thể rất đồ sộ, dài hơn 15m và cái đầu có đầy đủ răng nanh – để lại ấn tượng sâu sắc về phần nhìn.
Trong Kagura, những điệu nhảy độc đáo và ấn tượng nhất thường được trình diễn ở màn cuối tạo nên một cảm giác mong chờ cho người xem. Để đến cuối cùng, người thưởng thức sẽ cảm thấy mãn nhãn và hài lòng khi phe xấu bị tiêu diệt.
Hấp dẫn không kém nội dung là phần nhạc đệm với Tempo dồn dập, giai điệu gồm tiếng sáo mê hoặc. Iwami Kagura được biết đến với tốc độ nhịp nhanh và được biểu diễn theo phong cách “Rokuchoshi” (6 nhịp) hoặc “Hachichoshi” (8 nhịp). Các nhạc cụ thường là sáo 6 lỗ của Nhật Bản, chũm chọe và trống Taiko lớn nhỏ.
Kagura trình diễn trên sân khấu được đặt gần với khán giả, vì thế những cảnh chiến đấu như đang diễn ra trước mắt họ. Trong phân đoạn chiến đấu với Orochi, người xem thấy những cái đầu rắn vươn cao sừng sững trên đầu. Ngay cả khi không hiểu những ngôn từ được hát, phần trình bày trực quan cũng đủ truyền tải những cảm xúc khó tả.
Trong nghệ thuật trình diễn Kagura không thể thiếu trang phục và mặt nạ. Hầu hết các mặt nạ trong nghệ thuật trình diễn Kagura đều được chạm khắc trên gỗ. Tuy nhiên, mặt nạ Kagura ở thị trấn Iwami, phía Tây tỉnh Shimane sẽ được làm từ giấy Washi. Đường nét trên mặt nạ được thể hiện rất sinh động qua sự phối hợp của từng nét vẽ và màu sắc. Giấy Washi được sử dụng là loại giấy rất dai, người ta phết hồ lên mặt giấy và dán nhiều lớp trên chiếc mặt nạ. Một chiếc mặt nạ được dán 20 lớp giấy Washi, một vài chỗ cần độ dày có thể được dán đến 50 lớp giấy. Tuổi thọ của những chiếc mặt nạ này có thể kéo dài đến 30 năm. Kỹ thuật sử dụng nhiều lớp giấy Washi để chế tạo mặt nạ Iwami Kagura bắt đầu ra đời vào năm 1882. Khi các lớp giấy Washi đã khô lại và kết chặt vào nhau thành một thể thống nhất, người thợ dùng búa gỗ đập bỏ phần mặt nạ bằng đất sét bên trong. Lúc bấy giờ, chiếc mặt nạ hoàn toàn chỉ có giấy washi. Công đoạn trang trí cho mặt nạ rất quan trọng. Người thợ phải phối màu và thể hiện nét vẽ để tạo nên thần sắc sinh động cho chiếc mặt nạ. Những chiếc mặt nạ tưởng chừng như đơn giản đã đóng góp rất lớn cho sự thành công của nghệ thuật trình diễn Kagura.
Ngoài chiếc mặt nạ, diễn viên Kagura cũng cần đến những bộ trang phục đa dạng được tạo ra từ đôi tay khéo léo của các nghệ nhân dày dặn kinh nghiệm. Sợi chỉ vàng Kinshi đắt tiền là nguyên liệu đặc thù dùng để trang trí cho trang phục Kagura. Như vậy, kỹ năng biểu diễn của người nghệ sĩ trở nên sống động hơn, có thần hơn nhờ sự trợ giúp của trang phục và mặt nạ. Các yếu tố đó đã hình thành nên thế giới nhiều màu sắc của nghệ thuật trình diễn mang tính thần thoại.
Nếu có dịp du lịch Nhật Bản, du khách đừng bỏ qua cơ hội được một lần “thưởng thức” vũ điệu Kagura đặc sắc mà chúng tôi đã giới thiệu nhé! Chúc các du khách có một chuyến đi vui vẻ và đầy thú vị!