Trong nhà hàng, quán bar, sân bay, và thậm chí trên các chuyến tàu đường dài ở Nhật Bản, du khách có thể dễ dàng bắt gặp những chiếc khăn ướt Oshibori. Những chiếc khăn này, ngoài việc vượt xa công dụng làm sạch cơ bản (lau mặt, tay), nó còn trở thành dấu hiệu thể hiện lòng hiếu khách của người Nhật.
Oshibori là một chiếc khăn trắng nhỏ đã được ngâm trong nước sạch (lạnh hoặc nóng). Sau đó, khăn được vắt ở mức độ vừa phải, không nhỏ giọt nhưng vẫn còn ẩm và được gấp hoặc cuộn lại, rồi cho vào túi ni lông hoặc hộp để giữ ẩm trước khi sử dụng.
Từ “Oshibori” được cho là bắt nguồn từ từ “Shiboru”, nghĩa là “vắt”. Ở một số vùng của “xứ Phù Tang”, người dân sử dụng từ O-tefuki có nghĩa là “khăn tay thông thường” thay cho từ Oshibori.
Về cơ bản, khăn Oshibori được chia ra làm 3 loại với công dụng khác nhau:
Khăn Oshibori nóng: Loại khăn này thường được phục vụ trong suốt mùa đông lạnh giá. Dùng khăn làm ấm mặt sau khi bước từ ngoài trời vào mang lại cảm giác dễ chịu. Theo các chuyên gia Yoga, khăn nóng khiến mắt được thư giãn và thúc đẩy tuần hoàn nếu đặt lên đầu hoặc mặt. Thông thường, khăn nóng có tác dụng cơ bản tuyệt vời là lau tay. Nhiệt độ ấm còn tiêu diệt được một số vi khuẩn.
Khăn Oshibori lạnh: được sử dụng trong suốt mùa hè nóng, ẩm của Nhật Bản. Khăn lạnh đem lại sự sảng khoái cho khách du lịch đường dài, đó là lý do tại sao nó thường được các hãng hàng không và tàu hỏa ưa chuộng. Các khách sạn cũng phục vụ khăn lạnh như một cử chỉ chào đón. Ngoài tác dụng làm mát, tạo sự sảng khoái, khăn lạnh cũng giúp tăng cường tuần hoàn trong cơ thể. Nó có thể giúp giảm căng thẳng do nóng, giảm sốt và thậm chí cả những cơn bốc hỏa.
Oshibori dùng một lần: Loại khăn này không được làm từ vải bông thông thường. Vật liệu phổ biến trong sản xuất loại khăn này là giấy. Hiện nay, người ta ngày càng lo ngại về khả năng lây bệnh vì dùng khăn ướt đã qua sử dụng. Đó là lý do một số nhà hàng và khách sạn cung cấp Oshibori dùng một lần cho khách để đảm bảo vệ sinh.
Việc phục vụ Oshibori cho khách không phải là tập tục xuất hiện gần đây, mà có từ thời Edo. Oshibori được trao cho khách quý như một phương tiện thể hiện lòng hiếu khách. Khách có thể sử dụng để lau tay hoặc lau mặt vào mùa hè (khăn mát) lẫn mùa đông (khăn nóng).
Vào đầu những năm 1600, Oshibori đặc biệt phổ biến trong các quán trà. Nó được dùng làm quà tặng cho những vị khách ghé quán nghỉ ngơi sau một chặng đường dài. Cử chỉ ấm lòng này đã lan rộng khắp Nhật Bản và tồn tại suốt nhiều thế kỷ tiếp theo. Ngày nay, nó được coi là một trong những tiêu chuẩn của lòng hiếu khách tại bất cứ cơ sở dịch vụ nào của Nhật Bản.
Cũng giống như bất kỳ phong tục xã hội nào ở Nhật Bản, có những điều nên làm và không nên làm khi sử dụng khăn Oshibori:
Du khách có thể dùng Oshibori để lau mặt trong một chuyến bay hoặc một chuyến tàu đường dài. Tuy nhiên, cần phải nhớ rằng không được dùng Oshibori để lau cổ hoặc sau vành tai. Hành động này được người dân địa phương coi là bất lịch sự vì chiếc khăn chỉ dành để lau miệng và các ngón tay.
Oshibori thường được giặt sạch và sử dụng lại, nên nhiều người không hài lòng khi nó được dùng cho những bộ phận cơ thể mà họ cho là không phù hợp.
Ngoài ra, còn một lưu ý khác là không sử dụng Oshibori để lau đồ bị tràn ra ngoài vì lợi ích của người dùng tiếp theo. Có một mẹo nhỏ là ngửi khăn trước khi sử dụng, nếu nó có mùi lạ thì không nên dùng.
Khi dùng xong Oshibori, du khách có thể đặt nó trên bàn hoặc vào khay rỗng. Nhân viên nhà hàng sẽ dọn sau khi thấy khách hàng đặt khăn xuống. Thông thường, cuối bữa ăn nhà hàng sẽ phục vụ khăn mới.
Với người Nhật, cách đối xử với khách phản ánh sự tôn trọng mà họ dành cho khách. Thể hiện sự ân cần và đối đãi bằng cả tấm lòng cũng như thể hiện sự tôn trọng đối với người khác. Trong văn hóa Nhật Bản, sự tôn trọng là một trong những cột trụ chính của xã hội hiện tại.
Ngày nay, người Nhật càng coi trọng sự hiếu khách vì đây là một trong những vũ khí chính để thu hút khách du lịch gần xa. Khi khách cảm thấy được chào đón và chăm sóc chu đáo, họ sẽ thấy được nét đẹp của xã hội Nhật Bản và muốn quay trở lại, cũng như giới thiệu cho người khác.
Văn hóa “xứ Phù Tang” quả thực có quá nhiều điều thú vị thu hút khách du lịch trên thế giới tìm đến khám phá và trải nghiệm. Nếu du khách có hứng thú với nền văn hóa đặc sắc này, hãy Book Tour Nhật Bản của chúng tôi nhé!
