Ngày Hạ chí, đánh dấu thời điểm bắt đầu của mùa hè, là một sự kiện quan trọng trong văn hóa Nhật Bản. Vào ngày này, người dân nơi đây có nhiều phong tục và lễ hội độc đáo để chào đón mùa hè rực rỡ. Hãy cùng khám phá những phong tục truyền thống và lễ hội đặc sắc trong dịp này tại xứ sở hoa anh đào.
1. Phong tục truyền thống
- Cấy lúa
Ngày Hạ chí được xem là mốc thời gian quan trọng để nông dân Nhật Bản xác định thời điểm cấy lúa. Theo quan niệm xưa, lúa phải được gieo trồng trước khi bước vào Hangesho – giai đoạn 5 ngày từ ngày 11 sau Hạ chí đến trước Tanabata (7/7). Việc này không chỉ đảm bảo mùa màng bội thu mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với tự nhiên.
- Tắm biển
Một trong những phong tục đặc sắc là người dân đến đền Futami Okitama ở Ise, tỉnh Mie để thực hiện nghi lễ thờ cúng và tắm biển ở vịnh Ise lúc bình minh. Họ tin rằng việc tắm biển vào ngày này sẽ mang lại sự thanh tẩy cơ thể và tinh thần, giúp đón nhận năng lượng tích cực từ thiên nhiên.
- Thanh tẩy cơ thể
Nhiều buổi lễ thanh tẩy được tổ chức tại các đền chùa. Mục đích của những buổi lễ này là gột rửa bụi bẩn, tà khí, mang đến sự may mắn, sức khỏe cho con người trong suốt mùa hè. Đây cũng là dịp để mọi người tìm lại sự bình an và cân bằng trong cuộc sống.
- Tránh vào rừng tre
Ở một số vùng như Saitama, có một phong tục kỳ lạ là tránh vào rừng tre vào những ngày Hạ chí. Người ta tin rằng yêu quái sẽ xuất hiện trong rừng tre khi trời mưa và có sương mù dày đặc, do đó tốt nhất là tránh xa để không gặp xui xẻo.
- Đậy nắp giếng
Lượng khí nóng tích tụ từ mặt đất bốc lên có thể ảnh hưởng đến nguồn nước, do vậy người Nhật thường đậy nắp giếng để tránh khí độc xâm nhập. Đây là một biện pháp bảo vệ nguồn nước sạch cho sinh hoạt hàng ngày.
- Ăn các món ăn theo mùa
Vào ngày Hạ chí, người Nhật thường thưởng thức các món ăn đặc trưng của mùa hè như bánh Minazuki, thạch Tokoroten, cá cam Kampachi, Hangesho mochi, bạch tuộc,… Những món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn giúp cơ thể chống lại cái nóng oi bức của mùa hè.
2. Lễ hội đặc sắc
- Đêm thắp nến
Sự kiện “Hyakuman-nin no kyandoru naito” (Đêm thắp nến của một triệu người) diễn ra tại Tokyo từ năm 2003. Vào dịp này, mọi người tắt đèn điện, tham gia các hoạt động thư giãn trong đêm dài nhất trong năm. Không khí yên bình, lãng mạn của những ngọn nến lung linh tạo nên một khung cảnh vô cùng đặc biệt.
- Lễ tưởng niệm Okinawa
Diễn ra vào ngày 23/6 hàng năm tại Công viên Tưởng niệm Hòa bình ở Itoman, tỉnh Okinawa để tưởng nhớ những người đã hy sinh trong trận Okinawa. Đây là dịp để người dân nhìn lại lịch sử, tri ân những người đã ngã xuống và cùng nhau cầu nguyện cho hòa bình.
- Lễ thanh tẩy Nagoshi no Harae
Vào cuối tháng 6, người dân đến đền thờ thần đạo, đi qua vòng chinowa để cầu nguyện, xua đuổi vận rủi, mang đến sức khỏe, may mắn. Lễ thanh tẩy này giúp họ cảm nhận được sự thanh tịnh và tái tạo năng lượng mới cho cuộc sống.
3. Hoa và trái cây mùa Hạ chí
- Hoa Hangesho
Hoa Hangesho là loài hoa mọc ven sông suối, có màu trắng tinh khiết, được dùng làm thảo dược trong Đông y. Vào mùa Hạ chí, hoa Hangesho nở rộ, tô điểm thêm vẻ đẹp thanh bình cho thiên nhiên Nhật Bản.
- Quả anh đào
Vào mùa Hạ chí, anh đào chín mọng, được người dân thu hoạch và thưởng thức. Tỉnh Yamagata là nơi nổi tiếng với sản lượng anh đào Sato Nishiki thơm ngon. Loại quả này không chỉ ngon miệng mà còn là biểu tượng của sự phong phú và mùa màng bội thu.
Ngày Hạ chí không chỉ đánh dấu sự thay đổi của mùa mà còn là dịp để người Nhật Bản gìn giữ những phong tục truyền thống, hướng đến cuộc sống tốt đẹp và cầu mong cho mùa màng bội thu. Những phong tục và lễ hội đặc sắc này góp phần làm nên một mùa hè rực rỡ và đầy ý nghĩa tại đất nước mặt trời mọc.
