Bạn đã từng chiêm ngưỡng hình ảnh các em bé Nhật Bản trong trang phục kimono truyền thống sặc sỡ, cùng gia đình đến viếng đền vào mùa thu chưa? Đó là một phần của lễ hội Shichi-Go-San, một trong những lễ hội truyền thống ý nghĩa nhất tại Nhật Bản, nơi cầu chúc cho sức khỏe và sự bình an của trẻ nhỏ. Cùng khám phá ý nghĩa, lịch sử và cách người Nhật chuẩn bị cho dịp lễ đặc biệt này nhé!
Shichi-Go-San, một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc nhất của Nhật Bản, là dịp để gia đình người Nhật cầu chúc sức khỏe và bình an cho con cái. Nếu có dịp đến Nhật vào tháng 11, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh các bé trai và bé gái diện kimono rực rỡ, tay cầm ô hoặc túi xách truyền thống, cùng gia đình đến đền để dâng lễ vật. Lễ hội Shichi-Go-San mang ý nghĩa và nét đẹp sâu sắc, là một phần của văn hóa Nhật Bản được trân trọng qua nhiều thế hệ.
Lễ hội Shichi-Go-San có ý nghĩa là “Bảy-Năm-Ba”, ám chỉ các độ tuổi 3, 5 và 7 của trẻ em, những cột mốc quan trọng đánh dấu sự trưởng thành. Theo quan niệm Nhật Bản, các số lẻ như 3, 5 và 7 mang lại may mắn và đại diện cho sự phát triển thuận lợi. Bắt nguồn từ thời Heian (794-1185), Shichi-Go-San ban đầu là lễ kỷ niệm trong các gia đình quý tộc để mừng sự trưởng thành của con cái. Đến thời Edo (1603-1868), lễ hội trở nên phổ biến hơn và dần trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa Nhật. Hiện nay, lễ hội diễn ra vào ngày 15 tháng 11, thời điểm mùa thu với không khí mát mẻ và cảnh sắc lá đỏ rực rỡ.
Shichi-Go-San là một sự kiện trang trọng nên các gia đình Nhật Bản chuẩn bị kỹ lưỡng để tạo dấu ấn đặc biệt cho con cái. Trước tiên là trang phục truyền thống, mỗi độ tuổi sẽ có cách mặc kimono khác nhau phù hợp với giới tính và sự phát triển của trẻ. Bé gái ba tuổi thường mặc kimono tay ngắn màu sắc tươi sáng, trong khi bé gái bảy tuổi sẽ mặc furisode – loại kimono tay dài, với họa tiết hoa văn phức tạp. Bé trai năm tuổi thường mặc hakama, một kiểu quần dài kết hợp với kimono, tạo nên vẻ trang trọng và oai vệ. Ngoài trang phục, phụ kiện như obi (dây thắt lưng), haori (áo khoác ngoài), và các phụ kiện nhỏ như túi xách, ô, hay mũ cũng được chọn lựa kỹ càng để phù hợp với từng bộ trang phục. Hiện nay, nhiều gia đình lựa chọn thuê kimono từ các cửa hàng chuyên dụng để tiết kiệm chi phí và có thêm lựa chọn về mẫu mã.
Sau khi chuẩn bị trang phục, các gia đình thường đến viếng đền thờ vào ngày Shichi-Go-San. Đây là nơi họ sẽ dâng lễ vật và cầu nguyện cho sức khỏe, hạnh phúc của con cái. Mỗi gia đình có thể chọn những ngôi đền nổi tiếng như đền Meiji Jingu ở Tokyo, đền Fushimi Inari ở Kyoto, hoặc đền Izumo Taisha, nơi không chỉ mang ý nghĩa linh thiêng mà còn có không gian thiên nhiên đẹp vào mùa thu. Tại đền, người Nhật thực hiện nghi thức dâng lễ vật đơn giản và có thể đặt trước dịch vụ cầu nguyện để đảm bảo có không gian riêng tư trong những ngày đông đúc. Nghi thức này thường bao gồm các bước lễ truyền thống như dâng cành cây sakaki và cầu nguyện cùng sư thầy. Nhiều ngôi đền cũng cung cấp dịch vụ lễ cầu an riêng cho trẻ em trong dịp Shichi-Go-San, giúp các bé cảm nhận được không khí thiêng liêng của ngày lễ.
Sau khi thăm đền, nhiều gia đình tổ chức một bữa tiệc nhỏ để cùng chúc mừng ngày đặc biệt này. Bữa tiệc Shichi-Go-San thường được tổ chức tại các nhà hàng truyền thống hoặc tại nhà để tạo không khí ấm cúng, gần gũi. Các món ăn được chọn lựa kỹ lưỡng để phù hợp với khẩu vị của trẻ nhỏ nhưng vẫn mang nét đặc trưng của ẩm thực Nhật Bản. Sushi, tempura, và các loại bento là những lựa chọn phổ biến bởi không chỉ thơm ngon mà còn được trình bày đẹp mắt, hấp dẫn trẻ nhỏ. Không gian bữa tiệc được trang trí bằng hoa tươi, đèn lồng và các đồ trang trí truyền thống của Nhật Bản, tạo cảm giác gần gũi và tôn kính văn hóa truyền thống. Các thành viên trong gia đình thường quây quần bên nhau, chia sẻ niềm vui và cầu mong cho bé trưởng thành mạnh khỏe.
Ngoài bữa tiệc, việc lưu giữ khoảnh khắc đáng nhớ của lễ hội Shichi-Go-San cũng vô cùng quan trọng. Đa phần các gia đình sẽ thuê nhiếp ảnh gia để chụp lại những bức ảnh đẹp và trang trọng của bé trong bộ kimono truyền thống. Địa điểm chụp ảnh thường là các công viên, vườn hoa hoặc ngay tại đền thờ – những nơi có cảnh sắc mùa thu rực rỡ với lá đỏ và lá vàng. Những bức ảnh không chỉ là kỷ niệm mà còn là món quà tinh thần lưu giữ giá trị truyền thống cho các thế hệ sau. Nhiếp ảnh gia thường gợi ý các tư thế tự nhiên để bức ảnh thêm phần sống động và thể hiện nét ngây thơ đáng yêu của trẻ em.
Một điểm lưu ý quan trọng khác là chuẩn bị tâm lý cho trẻ. Do kimono có nhiều lớp, đeo nhiều phụ kiện nên việc mặc có thể gây khó chịu, đặc biệt với những bé lần đầu trải nghiệm. Cha mẹ nên giải thích ý nghĩa của lễ hội Shichi-Go-San cho trẻ hiểu, giúp trẻ thêm phần hào hứng và thích thú khi mặc kimono. Đồng thời, để bé cảm thấy thoải mái, cha mẹ cần chuẩn bị thêm các vật dụng cần thiết như khăn giấy, nước uống, đồ chơi nhỏ hoặc thuốc men khi cần. Ngoài ra, do Shichi-Go-San là dịp để gia đình gắn kết và vui vẻ bên nhau, cha mẹ nên giữ tâm trạng vui tươi, linh hoạt để cả gia đình có thể tận hưởng trọn vẹn khoảnh khắc ý nghĩa này.
Lễ hội Shichi-Go-San không chỉ là một nghi lễ cầu nguyện mà còn mang ý nghĩa giáo dục truyền thống văn hóa Nhật Bản cho thế hệ trẻ. Đây là cách người Nhật truyền tải những giá trị văn hóa tốt đẹp qua từng thế hệ, đồng thời xây dựng mối gắn kết giữa các thành viên trong gia đình. Các bậc cha mẹ thể hiện tình yêu thương và bảo bọc con cái, còn trẻ em cảm nhận được giá trị của lòng biết ơn và kính trọng truyền thống. Shichi-Go-San là biểu tượng của sự gắn bó và phát triển bền vững của văn hóa Nhật Bản, thể hiện ý nghĩa sâu sắc của lòng thành kính và tình yêu thương gia đình. Với mỗi đứa trẻ Nhật Bản, Shichi-Go-San không chỉ là ngày lễ đặc biệt mà còn là một hành trình gắn bó sâu sắc với văn hóa và bản sắc dân tộc từ những ngày thơ ấu.
