Những người có niềm yêu thích khám phá văn hóa Nhật Bản thì hẳn nhiên sẽ cảm thấy quen thuộc với câu “Itadakimasu”. Trước hoặc sau khi dùng bữa, người Nhật sẽ chắp tay lại và nói: “Itadakimasu”. Câu nói này mang ý nghĩa là cảm ơn vì bữa ăn, nhưng đó không chỉ là phép lịch sự mà còn thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đến thiên nhiên và những người đã mang đến cho họ bữa ăn.
“Itadakimasu” (いただきます) là một câu nói quen thuộc và rất phổ biến, thường được người Nhật sử dụng trước hay sau bữa ăn. Câu nói này được cho là bắt nguồn từ một số vùng địa phương ở Nhật Bản, được sử dụng sau thời kỳ Minh Trị (1913). Trong thời gian này, câu “Itadakimasu” được những quý tộc sử dụng trước bữa ăn.
Về sau này khi “Itadakimasu” được phổ biến qua truyền hình, những bộ phim của Nhật Bản với các chủ đề về gia đình thì người Nhật đã sử dụng nhiều hơn. Trải qua nhiều thời kỳ, “Itadakimasu” được sử dụng như một phong tục truyền thống của người Nhật trước hoặc sau mỗi bữa ăn và đây là chuẩn mực đạo đức đối với quan niệm của người Nhật.
Theo tiếng Nhật, “Itadakimasu” mang nhiều hàm nghĩa khác và được sử dụng trong nhiều trường hợp để cảm ơn. Trước hết, “Itadakimasu” thể hiện lời cảm ơn chân thành đến người đã thiết đãi bữa ăn. Ý nghĩa này là “cảm ơn đã thiết đãi tôi bữa ăn này, tôi sẽ ăn thật ngon”.
Ngoài ra, “Itadakimasu” cũng mang ý nghĩa là lời cảm ơn đối với người đã nuôi trồng và chế biến món ăn. Để có một bữa ăn đơn giản hay thịnh soạn thì công sức bỏ ra cho bữa ăn này là đáng trân trọng và nếu không có những người nuôi trồng, chế biến này thì sẽ không có bữa ăn ngon này. Câu nói này như một lời trân trọng cũng như lời cảm ơn chân thành của người thưởng thức với người nấu ăn.
Thế nhưng, ý nghĩa sâu xa theo quan niệm của người Nhật thì câu nói “Itadakimasu” là để thể hiện sự biết ơn sâu sắc đến các vị thần linh, thiên nhiên đã ban tặng các món ăn, các loại thực phẩm. Các nguyên liệu từ thiên nhiên đều có sự sống và chúng đã hy sinh để mang lại những bữa ăn. Vậy nên khi thưởng thức một bữa ăn ngon, người Nhật thường thể hiện sự biết ơn này. Bên cạnh đó người Nhật cũng tự nhắc nhở mình phải ăn hết và không để lãng phí thức ăn. Như vậy, ngoài những ý nghĩa về mặt văn hóa truyền thống thì câu nói này còn mang những quan niệm về giá trị đạo đức con người hay sự biết ơn đối với tạo hóa, thần linh.
“Itadakimasu” còn được hiểu theo nghĩa là mời ăn hoặc chúc mọi người ăn ngon miệng. Tùy theo từng ngữ cảnh trước hoặc sau bữa ăn mà sẽ mang ý nghĩa riêng biệt.
Gắn liền với câu nói “Itadakimasu” là một hành động thể hiện sự chân thành và tấm lòng cảm ơn của mình. Người Nhật thường ngồi ngay ngắn trước bàn, chắp hai tay lại, cúi đầu nói “Itadakimasu”. Hoặc khi đang cầm đũa thì có thể đặt ngang đôi đũa, kẹp ở hai ngón cái và chắp tay lại và nói câu này.
Mặc dù “Itadakimasu” chỉ là câu nói vô cùng đơn giản và ngắn gọn nhưng lại chứa đựng nhiều ý nghĩa. Đặc biệt với những đứa trẻ Nhật, đây là cách mà cha mẹ dạy cho chúng về sự trân trọng và lòng biết ơn. Nhiều người cho rằng nét văn hóa truyền thống tốt đẹp này đã dần bị mai một do nhịp sống hối hả ngày nay và những bữa ăn gia đình cũng ít lại. Tuy nhiên, nếu có thể, trong chuyến du lịch Nhật Bản, du khách hãy dành lời cảm ơn này trước và sau bữa ăn để bày tỏ sự biết ơn đến vạn vật nhé!
