Nhật Bản mặc dù chịu ảnh hưởng lớn của tư tưởng Thần đạo và Phật giáo, tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn luôn có sự hiện diện và tồn tại của Thiên Chúa giáo trong suốt nhiều thế kỷ. Điều này cũng đã để lại cho xứ sở này một luồng văn hóa phương Tây hiện đại mà biểu hiện cụ thể nhất là qua các kiến trúc độc đáo của các Nhà thờ Công giáo.
1 – Nhà thờ Chính tòa Oura
Nhà thờ Chính tòa Oura (Ōura Tenshudō), tên chính thức là “Vương cung thánh đường của Hai mươi sáu vị thánh tử đạo Nhật Bản”, là một vương cung thánh đường nhỏ và nhà thờ phụ Công giáo ở thành phố Nagasaki, được xây dựng ngay sau khi chính sách cô lập của Chính phủ Nhật Bản kết thúc vào năm 1853. Trong nhiều năm, đây là tòa nhà theo phong cách phương Tây duy nhất được công nhận là báu vật quốc gia và được cho là nhà thờ Thiên Chúa giáo lâu đời nhất ở Nhật Bản.
Vào tháng 12/1862, hai linh mục người Pháp từ Société des Missions Étrangères, Cha Louis Furet và Bernard Petitjean, được phân công từ Yokohama đến Nagasaki với mục đích xây dựng một nhà thờ tôn vinh 26 vị tử đạo của Nhật Bản (8 linh mục Châu Âu, 1 linh mục người Mexico và 17 Kitô hữu người Nhật bị đóng đinh vào năm 1597 theo lệnh của Toyotomi Hideyoshi) đã được phong thánh cùng năm. Họ đến Nagasaki vào năm 1863 và nhà thờ hoàn thành vào năm 1864. Được xây dựng bởi thợ mộc chính của Dinh thự Glover, Koyama Hidenoshin, ban đầu đây là một nhà thờ nhỏ bằng gỗ với 3 lối đi và 3 tòa tháp bát giác. Cấu trúc hiện tại là một vương cung thánh đường Gothic lớn hơn nhiều có từ khoảng năm 1878. Phiên bản này được xây dựng bằng gạch trát vữa trắng với 5 lối đi, trần hình vòm và 1 tòa tháp bát giác. Thiết kế này rất có thể bắt nguồn từ một bản thiết kế của Bỉ được các nhà truyền giáo Công giáo sử dụng trong một nhà thờ trước đó được xây dựng ở Osaka. Các cửa sổ kính màu được nhập khẩu từ Pháp. Nhà thờ chính thức là nhà nguyện dành cho cộng đồng người Pháp ở Nhật Bản theo Hiệp ước Hữu nghị và Thương mại giữa Pháp và Nhật Bản, vì Cơ đốc giáo vẫn bị Mạc phủ Tokugawa chính thức cấm. Buổi lễ khánh thành có sự tham dự của cư dân nước ngoài, cũng như các thuyền trưởng của các tàu Pháp, Nga, Anh và Hà Lan neo đậu tại Cảng Nagasaki, mỗi người đều có một số thủy thủ Công giáo đi cùng.
Vào ngày 17/3/1865, ngay sau khi hoàn thành nhà thờ chính tòa ban đầu, Cha Petitjean nhìn thấy một nhóm người đứng trước nhà thờ chính tòa. Họ ra hiệu cho vị linh mục rằng họ muốn ông mở cửa. Khi vị linh mục quỳ xuống bàn thờ, một bà lão trong nhóm đến gần ông và nói: “Tâm hồn (đức tin) của tất cả chúng tôi giống như của ông. Tượng Đức Mẹ Maria ở đâu?”. Petitjean phát hiện ra rằng những người này đến từ ngôi làng Urakami gần đó và là người Kakure Kirishitans, hậu duệ của những người theo đạo Thiên chúa đầu tiên ở Nhật Bản đã ẩn náu sau Cuộc nổi loạn Shimabara vào những năm 1630. Một bức tượng Đức Mẹ Đồng Trinh bằng đá cẩm thạch trắng đã được nhập khẩu từ Pháp và dựng lên trong nhà thờ để kỷ niệm sự kiện này. Bức phù điêu bằng đồng ở sân bên dưới nhà thờ cho thấy cảnh tượng đáng nhớ của phát hiện này. Không lâu sau, hàng chục nghìn người theo đạo Thiên Chúa ngầm đã xuất hiện trở lại ở khu vực Nagasaki. Tin tức về điều này đã đến tai Giáo hoàng Pius IX, người đã tuyên bố đây là “phép lạ của Phương Đông”.
Tòa nhà đã trải qua một đợt mở rộng và cải tạo quy mô lớn từ năm 1875 đến năm 1891, trong thời gian đó, các bức tường bên ngoài được xây dựng lại bằng gạch, mang đến cho tòa nhà một phong cách Gothic hoàn toàn, và diện mạo đã thay đổi rất nhiều so với diện mạo ban đầu. Nhà thờ mới, được thánh hiến vào ngày 22/5/1879, là nhà thờ đầu tiên ở Kyushu được xây dựng bằng gạch, trái ngược với cấu trúc gỗ ban đầu.
Hiện nay, Nhà thờ này đã được Đức Giáo Hoàng ban tặng tước hiệu “Tiểu vương cung thánh đường”, đồng thời đưa vào danh sách đề cử là “Di sản văn hóa thế giới”. Đồng hành cùng chúng tôi khi tham quan Nhà thờ này, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những nét kiến trúc cổ kính độc đáo mà còn được hòa mình vào không khí vô cùng trang nghiêm và trầm mặc.
2 – Nhà thờ Công giáo La Mã Motomachi
Nhà thờ Công giáo La Mã Motomachi tại Hakodate có lịch sử lâu đời cùng với Nhà thờ Yamanote ở Yokohama và Nhà thờ Chính tòa Ohura ở Nagasaki.
Vào năm 1860, một nhà thờ tạm thời với chất liệu bằng gỗ dành riêng cho Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên tội của Đức Trinh Nữ Maria đã được xây dựng bởi linh mục Mermet Cachon của Hội Truyền giáo Phúc âm Paris. Mãi đến năm 1924, nhà thờ mới hiện tại được xây dựng sau trận Đại hỏa hoạn Hakodate năm 1921.
Nội thất tráng lệ của Nhà thờ Công giáo La Mã Motomachi được đặc trưng bởi kiến trúc Gothic cổ điển với tháp chuông lớn và phần mái vòm cao. Đặc biệt, thánh đường này cũng là nơi cử hành thánh lễ với bàn thờ trung tâm được làm bằng gỗ từ quận Tirol của Ý (nay là một phần của Áo) và được trao tặng bởi Đức Giáo Hoàng Benedict XV. Phía sau nhà thờ là núi đá nhân tạo với tượng Đức Mẹ Maria cao 1,5m. Đây cũng là nơi mà các tín hữu có thể tới chiêm bái và cầu nguyện.
3 – Nhà thờ Hakodate Orthodox
Nhà thờ Hakodate Orthodox là một trong những tòa nhà lịch sử nổi tiếng nhất thành phố Hakodate và là nhà thờ chính thống giáo Nga đầu tiên được xây dựng ở Nhật Bản. Tòa nhà hiện tại được xây dựng năm 1916.
Nhà thờ Hakodate Orthodox nổi bật với vẻ ngoài tinh tế – những bức tường trắng tương phản tuyệt đẹp với mái vòm xanh lá. Nhà thờ này có các thánh giá Nga trên mái và phần trên của tòa nhà, đặc trưng bởi 3 thanh ngang – hai thanh thẳng và một thanh chéo. Bên dưới những thánh giá này là mái vòm hoặc “vòm tròn”, một kiểu trang trí đặc biệt thường thấy trong các tòa nhà của Nhà thờ Chính thống giáo. Kiến trúc của nhà thờ, bao gồm các cửa sổ hình vòm và mái hình bán cầu, tràn ngập nét quyến rũ của công trình Chính thống giáo Đông phương. Một số khu vực có thể chụp ảnh, cho phép du khách ghi lại vẻ đẹp tuyệt vời của nó.
Chuông nhà thờ cũng nổi tiếng và đã được chọn là một trong “100 cảnh quan âm thanh tuyệt vời nhất của Nhật Bản”. Nó tạo ra âm thanh du dương độc đáo, thường được rung vào đầu và cuối buổi cầu nguyện. Từ năm 2020, Nhà thờ Hakodate Orthodox đã trải qua các công trình bảo tồn và cải tạo rộng rãi, cho phép du khách chiêm ngưỡng thánh địa mới được tân trang lại.
4 – Nhà thờ Công giáo Saint Paul
Nhà thờ Công giáo Saint Paul được thành lập tại Karuizawa vào năm 1935 bởi linh mục người Anh cha L. Ward. Nhà thờ là một trong những tòa nhà lịch sử ở Karuizawa được thiết kế bởi kiến trúc sư Antonin Raymond, người đã nhận được giải thưởng từ Viện Kiến trúc sư Hoa Kỳ.
Nhà thờ nằm thẳng phía trước trên đường đi qua “Church Street” của Kyu-karuizawa với mái dốc hình tam giác, gác chuông lớn và bê tông đúc. Nhà thờ kết hợp hài hòa với vẻ đẹp xung quanh của thiên nhiên trong tất cả các mùa và thu hút khách ghé thăm hàng năm.
5 – Nhà thờ Đức Mẹ Tamatsukuri
Năm 1894, Nhà thờ St. Agnes được xây dựng trên địa điểm này và Nhà thờ Tamatsukuri được thành lập, với Cha Marie là mục sư đầu tiên. Nhà thờ đó đã bị thiêu rụi trong chiến tranh. Sau đó, nhà thờ được xây dựng lại thành Nhà thờ St. Francis Xavier và năm 1963, được xây dựng lại thành Nhà thờ Đức Mẹ Tamatsukuri, và trở thành nhà thờ Chính tòa của Osaka. Về phía Tây Bắc của nhà thờ là “Giếng Ecchu”, được cho là nơi có dinh thự trước đây của Hosokawa Ecchumori. Có một tượng đài bằng đá tưởng niệm cái chết của bà Hosokawa Gracia.
Nhà thờ Đức Mẹ Tamatsukuri hiện tại là một nhà thờ lớn được xây dựng bằng bê tông cốt thép có khung thép, với diện tích sàn là 2.450m2, cao tới mái hiên là 20m, trên cùng là mái lợp bằng đồng. Bức tranh tường lớn ở phía trước nhà thờ, phía sau bàn thờ, và các bức tranh tường ở bên trái và bên phải được vẽ bởi cố nghệ sĩ Insho Domoto, một thành viên của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nhật Bản. Khoảng 100 cửa sổ với nhiều kích cỡ khác nhau, bao gồm cả cửa sổ thông gió, là những cửa sổ kính màu do Kohshu Habuchi của xưởng phim Venice tạo ra. Các cửa sổ kính màu mô tả sự ra đời và lễ rửa tội của Chúa Jesus Christ, cuộc đời của Đức Trinh Nữ Maria, và, trong nhà thờ nhỏ, Thánh Phanxicô Xaviê truyền đạt thông điệp phúc âm cho người dân Nhật Bản. Cây thánh giá lớn treo ở trung tâm nhà thờ, các bức tượng Đức Mẹ và Thánh Gioan ở gian giữa tầng 2, 14 cảnh của Chặng đàng Thánh giá dọc theo các bức tường của nhà thờ, và các bức tượng Thánh Agnes và Thánh Phanxicô Xaviê trong nhà nguyện nhỏ là những tác phẩm điêu khắc gỗ của nhà điêu khắc người Áo Lungartje. Tượng đá của Chân phước Justo Takayama Ukon và Bà Hosokawa Gracia, nằm ở hai đầu quảng trường trước nhà thờ, là kiệt tác của nhà điêu khắc Công giáo Masayoshi Abe.
6 – Nhà thờ Đá
Nhà thờ Đá ở Karuizawa được xây dựng để tưởng nhớ Uchimura Kanzo (1861-1930), người lãnh đạo quan trọng nhất của Phong trào Phi Giáo hội, nhà cầm quyền Nhật Bản, và nhà truyền giáo Thiên Chúa giáo.
Nhà thờ được xây dựng vào năm 1988 bởi kiến trúc sư người Mỹ Kendrick Kellog. Đây là tòa nhà độc đáo và hiếm hoi ở Châu Á với vòm đá và kính tạo thành một vòng cung từ Đông sang Tây trên trần nhà thờ, cho phép ánh nắng chiếu vào từ bầu trời sao cho bầu khí và ánh sáng bên trong nhà thờ thay đổi liên tục theo vị trí của mặt trời.
Bên trong thánh đường của những bức tường đá, du khách sẽ cảm thấy hoàn toàn yên bình khi cuốn theo dòng nước chảy róc rách, và được truyền cảm hứng bởi vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên phong phú Karuizawa, trải dài ra ngoài cửa sổ trước mặt. Không gian hoành tráng, đầy cảm hứng này là bối cảnh hoàn hảo cho một lễ cưới bí ẩn, đầy mê hoặc.
7 – Nhà thờ Công giáo Suzuka
Nhà thờ ở thành phố Suzuka được xây dựng nhằm phục vụ cộng đồng người Công giáo làm việc tại nhà máy sản xuất xe hơi gần đó của hãng Honda. Là thiết kế của công ty kiến trúc Alphaville, có trụ sở ở Kyoto, công trình này cũng là nơi gặp gỡ, hội họp của cộng đồng cư dân quốc tế đang sinh sống trong khu vực. Tọa lạc gần điểm giao cắt của hai con đường – một cũ, một mới, Nhà thờ Công giáo Suzuka gây ấn tượng mái vòm to lớn và kiến trúc mô phỏng những dãy núi trùng trùng điệp điệp.
7 Nhà thờ trên đây đại diện cho quá trình du nhập và phát triển của Kito giáo và nền văn hóa phương Tây vào “xứ Phù Tang”. Chính vì thế, nếu muốn du khách khám phá nhiều hơn về văn hóa của xứ Phù Tang hãy nhớ dành thời gian ghé qua 7 địa điểm này trong chuyến du lịch Nhật Bản nhé!
