Ẩm thực Nhật Bản, hay còn được gọi là “Washoku”, không chỉ nổi tiếng bởi hương vị tinh tế mà còn bởi những nghi thức và phép tắc độc đáo trên bàn ăn. Nắm bắt những quy tắc này là điều cần thiết để thể hiện sự tôn trọng và hòa nhập với văn hóa địa phương khi bạn có dịp thưởng thức ẩm thực Nhật Bản.
Bài viết này sẽ là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng đũa và những lễ nghi quan trọng cần lưu ý khi dùng bữa tại Nhật Bản, giúp bạn tự tin tham gia vào những bữa ăn truyền thống đầy thú vị này.
1. Lịch sử và ý nghĩa việc sử dụng đũa
1.1 Nguồn gốc
Việc sử dụng đũa tại Nhật Bản có nguồn gốc từ Trung Quốc vào thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên và dần trở nên phổ biến trong giới quý tộc vào thế kỷ thứ 8. Đũa không chỉ là công cụ ăn uống mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử, phản ánh sự tinh tế và tôn trọng trong nghệ thuật ẩm thực Nhật Bản.
1.2 Ý nghĩa
Đũa được xem là biểu tượng cho sự may mắn, trường thọ và sự kết nối giữa con người với thiên nhiên. Người Nhật tin rằng việc sử dụng đũa thể hiện sự tôn trọng đối với thức ăn và những người đã chuẩn bị bữa ăn. Việc sử dụng đũa một cách khéo léo cũng thể hiện sự lịch sự và tinh tế của người dùng.
2. Cách sử dụng đũa đúng cách
2.1 Cầm đũa
Dùng tay phải để cầm đũa:
- Đặt phần đầu đũa (phần gắp thức ăn) lên ngón trỏ và ngón giữa.
- Dùng ngón cái để giữ cố định.
- Phần thân đũa nằm giữa ngón cái và ngón trỏ.
- Ngón áp út và ngón út dùng để giữ đũa ổn định.
2.2 Cách gắp thức ăn
Di chuyển phần đầu đũa để gắp thức ăn:
- Không dùng tay di chuyển thức ăn trên đũa.
- Tránh gắp thức ăn từ đầu đũa vì đây được xem là hành động thiếu lịch sự.
- Khi gắp thức ăn chung, không cắm đũa trực tiếp vào đĩa thức ăn. Thay vào đó, sử dụng phần đầu sạch của đũa để gắp thức ăn từ đĩa sang đĩa riêng.
- Không dùng đũa để xiên thức ăn.
2.3 Cách đặt đũa xuống
Khi tạm ngừng ăn:
- Đặt đũa lên giá đỡ đũa (hashioki).
- Nếu không có giá đỡ đũa, hãy đặt đũa song song nhau trên đĩa thức ăn, đầu nhọn hướng sang bên phải.
- Tránh gác đũa chéo nhau hoặc cắm thẳng đứng vào bát cơm.
3. Những lễ nghi quan trọng trên bàn ăn Nhật Bản
3.1 Chào hỏi
Khi đến bữa ăn, hãy chào hỏi mọi người bằng câu “Itadakimasu” (cảm ơn vì đã có bữa ăn) để thể hiện sự biết ơn đối với người đã chuẩn bị thức ăn. Đây là cách thể hiện sự tôn trọng và cảm kích đối với công sức của người nấu.
3.2 Cơm
Cơm được xem là món ăn quan trọng nhất trong bữa ăn Nhật Bản. Do đó, bạn nên dùng hết cơm trong bát của mình để thể hiện sự tôn trọng và tránh lãng phí.
3.3 Mì
Khi ăn mì, bạn nên húp xì xụp để thể hiện sự ngon miệng và đánh giá cao món ăn. Tuy nhiên, hãy tránh húp quá ồn ào để không gây khó chịu cho người khác.
3.4 Súp Miso
Súp miso thường được phục vụ cùng với bữa ăn. Bạn nên uống hết súp miso trong bát của mình, thể hiện sự tôn trọng đối với người đã chuẩn bị món ăn.
3.5 Rượu Sake
Khi được rót sake, hãy dùng tay phải để cầm ly và nói “Kanpai” (cạn chén) trước khi uống. Đây là nghi thức phổ biến trong các bữa ăn và tiệc tùng tại Nhật Bản.
3.6 Dọn dẹp
Sau khi ăn xong, hãy dọn dẹp bát đũa của mình và lau sạch bàn ăn. Điều này thể hiện sự tôn trọng đối với người chủ nhà và giữ gìn không gian ăn uống sạch sẽ.
Nắm bắt những quy tắc và lễ nghi trên bàn ăn Nhật Bản là điều cần thiết để thể hiện sự tôn trọng và hòa nhập với văn hóa địa phương. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết để tự tin tham gia vào những bữa ăn truyền thống Nhật Bản, từ đó mang lại trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời và khó quên.