Khi làn gió mùa thu bắt đầu thổi qua Nhật Bản, nhiều người dân xứ sở hoa anh đào bắt đầu thèm ăn khoai lang. Trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản, khoai lang là biểu tượng của mùa thu, nhưng hương vị ngọt ngào và thơm ngon của chúng đã dần trở nên phổ biến quanh năm. Hãy cùng khám phá sức hấp dẫn đặc biệt của khoai lang, một loại thực phẩm quen thuộc và thân thiết trong lòng người dân Nhật Bản từ bao đời nay.
1. Người chiến đấu chống nạn đói ngọt ngào
Khoai lang có nguồn gốc từ Trung Mỹ và được du nhập vào Nhật Bản vào khoảng thế kỷ 17. Tại Nhật Bản, khoai lang được gọi là “satsuma-imo” vì chúng lan truyền từ vùng Satsuma (nay thuộc miền nam Kyushu). Khu vực này nổi tiếng với đất tro núi lửa, lý tưởng cho việc trồng khoai lang nhờ khả năng thoát nước tốt. Đặc biệt, tỉnh Miyazaki và thành phố Kushima là những nơi nổi tiếng với nghề trồng khoai lang.
Vào năm 1732, tướng quân Nhật Bản đã khuyến khích người dân trồng khoai lang như một loại “cây trồng khẩn cấp” để dự phòng khi thu hoạch lúa kém hoặc khi xảy ra nạn đói. Khoai lang có khả năng phát triển tốt ngay cả trên đất nghèo dinh dưỡng và có giá trị dinh dưỡng cao, đã nhiều lần giúp Nhật Bản vượt qua các cuộc khủng hoảng lương thực.
2. Loại củ mà mọi lứa tuổi đều thích
Không giống như khoai tây, hàm lượng đường trong khoai lang tăng lên khi chúng được nấu chín. Một số loại khoai lang còn ngọt hơn cả chuối chín. Vì vậy, khoai lang thường được sử dụng trong các món ăn, đồ ngọt và kẹo. Từ xa xưa, khoai lang đã trở thành món ăn vặt yêu thích của người Nhật.
Trước đây, các giống khoai lang như Naruto Kintoki và Beniazuma, có hàm lượng nước thấp và kết cấu mềm, bở tương tự như hạt dẻ, là phổ biến nhất. Tuy nhiên, với những tiến bộ trong nhân giống chọn lọc, đã xuất hiện các giống ngọt hơn và ẩm hơn như Anno Imo và Silk Sweet, có chất dính và dẻo hơn. Hiện nay, Nhật Bản có tới 60 giống khoai lang, phù hợp với nhiều sở thích khác nhau.
Khoai lang được sử dụng để chế biến nhiều món ăn mà cả trẻ em và người lớn đều yêu thích như tempura, hoshi-imo (khoai lang hấp, cắt lát và phơi khô dưới nắng), và imo-kenpi (khoai lang chiên giòn và ngọt). Ngoài ra, khoai lang còn được dùng để làm imo-jochu, một loại rượu mạnh sử dụng đường tự nhiên trong quá trình chưng cất.
Việc đào khoai lang vào mùa thu đã trở thành truyền thống hàng năm ở nhiều trường mẫu giáo và tiểu học Nhật Bản. Ăn khoai lang do chính tay mình thu hoạch giúp trẻ em hiểu rõ hơn về quá trình trồng trọt và mang lại niềm vui khi trải nghiệm.
3. Khoai lang nướng Yaki-imo đang được ưa chuộng trên khắp thế giới
Một cách chế biến khoai lang phổ biến nhất là nướng cả vỏ, tạo thành món yaki-imo. Cách nướng tốt nhất là đặt khoai lang trong đá nóng. Khi được nướng đủ lâu, sóng hồng ngoại xa từ đá sẽ làm chín khoai lang, tăng nồng độ đường và loại bỏ nước dư thừa, mang lại vị ngọt tự nhiên.
Trước đây, cách duy nhất để mua yaki-imo là từ xe tải thực phẩm chuyên dụng chạy quanh các thị trấn và thành phố. Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ, các loại lò nướng điện có khả năng cho kết quả tương tự như nướng đá cũng đã xuất hiện, giúp việc thưởng thức yaki-imo trở nên dễ dàng hơn.
Trong những năm gần đây, yaki-imo đã trở nên phổ biến ở các nước Đông Nam Á như Thái Lan và Indonesia. Vị ngọt đặc trưng của khoai lang Nhật Bản kết hợp với phương pháp nướng độc đáo đã chinh phục nhiều thực khách quốc tế. Một phiên bản khác của yaki-imo là khoai lang nướng ướp lạnh, mang lại kết cấu ẩm hơn và hương vị ngọt ngào hơn sau khi được làm lạnh trong tủ lạnh.
Khoai lang Nhật Bản cũng được sử dụng để chế biến nhiều món tráng miệng như bánh ngọt, parfaits, đá bào, và bánh pudding sữa trứng. Các cửa hàng chuyên biệt bán các món tráng miệng từ khoai lang ngày càng xuất hiện nhiều, chứng tỏ sức hút của loại củ này không ngừng tăng lên.
Khoai lang Nhật Bản không chỉ là một loại thực phẩm dinh dưỡng mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa ẩm thực và cuộc sống của người Nhật. Với lịch sử lâu đời và hương vị đặc trưng, khoai lang Nhật Bản chắc chắn sẽ tiếp tục chinh phục thực khách trên khắp thế giới.