Lâu đài Shuri tại Okinawa được xem là tòa kiến trúc “đen đủi” nhất Nhật Bản khi bị cháy đến 5 lần trong suốt chiều dài 600 năm lịch sử của mình. Trước khi chìm trong biển lửa, Lâu đài Shuri không chỉ là báu vật có giá trị lịch sử mà còn sở hữu vẻ đẹp cổ kính kết hợp nét hiện đại quyến rũ.
Tọa lạc trên hòn đảo thuộc Ryukyu của tỉnh Okinawa, Lâu đài Shuri là một trong những di tích lịch sử quan trọng và địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút khách. Tòa nhà này được cho là đã sử dụng làm đô thành và hoàng cung từ những năm 1400 của Vương triều Ryukyu (thế kỷ 15-19). Có thể nói, nó không chỉ là biểu tượng của Vương quốc Ryukyu, mà còn là nhân chứng cho lịch sử trỗi dậy và sụp đổ của Vương quốc Ryukyu.
Lâu đài này tọa lạc trên đỉnh một ngọn đồi, nên sở hữu view ngắm cảnh tuyệt vời bao quát cả thành phố Naha. Thêm vào đó, những viên gạch đỏ nổi bật của cung điện là một nét đặc trưng trong kiến trúc ở Okinawa, tạo nên điểm khác biệt so với các lâu đài khác ở Nhật Bản. Cũng chính vì những điều đó mà nơi đây được công nhận là “Quốc bảo” của Nhật Bản từ năm 1933 và được UNESCO vinh danh là Di sản thế giới vào năm 2000.
Khi lang thang giữa những tòa nhà tráng lệ trong quần thể Lâu đài Shuri, du khách có thể cảm thấy như thể mình đang được trở về quá khứ. Tuy nhiên, những tòa nhà phục dựng đẹp đẽ này chỉ mới tồn tại vài thập niên. Được biết, Lâu đài Shuri đã bị phá hủy nhiều lần trong nhiều thế kỷ, mỗi lần như vậy toà lâu đài đều được phục dựng lại, nhưng giờ đây nó chỉ còn là tàn tích.
Lần đầu Lâu đài Shuri bị cháy là vào năm 1453, lúc diễn ra cuộc chiến tranh giành ngai vàng (Cuộc chiến Shiro – Furi) và khiến toà lâu đài bị phá huỷ hoàn toàn. Sau đó, Lâu đài được xây dựng lại lần đầu vào tháng 2/1456 và được phân làm 3 khu vực. Trong đó, Ngoại thành là nơi chứa các nhà kho và chuồng trại; Trung thành chứa hơn 200 lính canh và Nội thành có xây một tòa các 3 tầng với tầng trệt là nơi tụ tập tiệc tùng, tầng 1 là nơi vua ở và có hơn 100 nữ Samurai canh gác, tầng trên cùng chính là nơi cất giữ kho báu.
Đến năm 1660, Lâu đài Shuri lại bị cháy và cần đến 11 năm để xây dựng lại. Năm 1709, Lâu đài Shuri bị cháy lần thứ 3, nhưng lúc này do tài chính eo hẹp nên đến năm 1712, toà lâu đài mới được phục dựng lại.
Trong trận Okinawa, hay còn gọi là chiến dịch Iceberg, quân đội Nhật đã đào một tầng hầm bên dưới Lâu đài Shuri. Sau 3 ngày kể từ ngày 25/5/1945, nó đã bị chiến hạm Mississippi của Mỹ bắn hạ và thiêu rụi vào ngày 27/5/1945.
Vào rạng sáng ngày 31/10/2019, nhân viên trực đêm trong tòa lâu đài phát hiện một hệ thống an ninh đang bốc hỏa. Ngọn lửa sau đó nhanh chóng lan ra các công trình gỗ và thiêu rụi hoàn toàn Chính Điện, gây tổn hại nặng nề cho Bắc Điện và Nam Điện của toà lâu đài 600 năm tuổi.
Theo các tư liệu đã được công bố, kiến trúc Lâu đài Shuri chịu sự ảnh hưởng lớn từ các toà lâu đài Trung Quốc. Các tòa nhà trong Lâu đài Shuri đều làm bằng gỗ. Cổng và toà nhà đều được sơn đỏ theo kỹ thuật sơn mài, mái ngói ban đầu là ngói Cao Ly, sau này là ngói Ryukyu (ngói làm bằng gạch Ryukyu đỏ) và hình ảnh liên quan đến rồng (cũng là biểu tượng của nhà vua) được sử dụng để trang trí rất nhiều.
Lâu đài Shuri được bao quanh bởi tường thành kép gồm Nội thành được xây dựng vào khoảng nửa đầu thế kỷ XV trong triều đại nhà Shou I và Ngoại thành được xây dựng từ nửa cuối thế kỷ XV đến nửa đầu thế kỷ XVI trong triều đại nhà Shou II. Ngoại thành gồm có 4 cổng vòm (như cổng Kankaimon), trong khi đó 9 cổng khác nằm ở Nội thành (như Cổng Zuisenmon). Tại Zuisenmon có một đài phun nước tên là “Ryuhi” với dòng nước chảy ra từ một rặng núi bằng đồng có hình đầu rồng. Ở nơi đó có một bia đá với dòng chữ “Nakayama daiichi kanro” (Trung Sơn Đệ Nhất Cam Lộ) mang ý nghĩa tôn vinh nguồn nước ở đây ngọt lành như sương mai.
Các công trình Chính Điện, Bắc Điện hay Nam Điện đều tập trung ở Nội thành. Tòa Chính điện 3 tầng cao 16m, dài 29m, sâu 17m. Gian chính ở tòa chính điện là nơi ngự của Quốc vương có treo tấm hoành phi do Hoàng đế Khang Hy nhà Thanh gửi tặng với thư bút do chính Khang Hy đề tự “Trung Sơn Thế Thổ”.
Ở phía trước Chính Điện là Quảng trường, nơi các chư hầu đón tiếp sứ giả đến từ Trung Quốc. Ngoài ra, Quảng trường còn được bao bọc bởi nhiều cổng và tường thành khác nhau. Có người cho rằng cấu trúc này tương tự với Tử Cấm Thành của Trung Quốc. Tuy nhiên, vì Nam Điện là nơi dùng để tiếp đãi gia tộc Satsuma nên chỉ riêng nơi đây được xây dựng theo phong cách Nhật Bản.
Trước khi Lâu đài Shuri xảy ra hỏa hoạn vào ngày 31/10/2019, nơi đây vẫn mở cửa cho khách vào tham quan và đặc biệt là tham gia trò chơi thu thập con dấu nho nhỏ rất hấp dẫn. Theo đó, du khách chỉ cần nhận tờ bản đồ ở quầy trước khi vào trong điện, sau đó đi đến các nơi được đánh dấu trên bản đồ để tìm chỗ đóng dấu. Cuối cùng, nếu đã thu thập đủ, du khách có thể đổi quà tại quầy ở phía ngoài. Món quà chính là một bìa đựng hồ sơ và các hình dán đặc trưng của Okinawa. Hơn nữa, phía bên trong điện còn có một nơi phục vụ trà và bánh, du khách hoàn toàn có thể ghé vào để thưởng thức hương vị truyền thống nơi đây.
Mặc dù, hiện nay, người ta đã không còn cơ hội tận mắt chiêm ngưỡng Lâu đài Shuri, nhưng Chính phủ Nhật Bản đã hứa hẹn sẽ phục dựng lại toà lâu đài hàng trăm năm tuổi này trong thời gian tới. Hi vọng rằng, khi Lâu đài Shuri được phục dựng lại, nó càng thu hút khách quốc tế đến tham quan khi có cơ hội du lịch Nhật Bản.
