Lễ hội Ebisu-kō là một trong những lễ hội lớn và có lịch sử lâu đời nhất của Nhật Bản, được tổ chức hàng năm để tôn vinh thần Ebisu – vị thần mang lại may mắn, thịnh vượng và thành công, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh doanh và ngư nghiệp. Đây là dịp để người Nhật không chỉ cầu mong một năm mới suôn sẻ mà còn để lưu giữ và lan tỏa những nét đẹp văn hóa, tín ngưỡng truyền thống.
1. Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ hội Ebisu-kō
1.1 Thần Ebisu – Biểu tượng của may mắn và phồn thịnh
Thần Ebisu là một trong những vị thần nổi tiếng nhất trong Shinto giáo của Nhật Bản, được biết đến là một trong “bảy vị thần may mắn” (Shichifukujin) mang lại phước lành, sự thịnh vượng và tài lộc. Với hình ảnh quen thuộc của một ông lão phúc hậu, tay cầm cần câu và ôm một con cá tráp – biểu tượng của sự no đủ, thần Ebisu thường gắn liền với ngành ngư nghiệp và thương nghiệp. Khác với nhiều vị thần khác trong văn hóa Nhật Bản, thần Ebisu được cho là con người thuần khiết, không bị ảnh hưởng bởi các thế lực xấu, do đó, thần được xem là biểu tượng của sự an lành và bảo vệ.
1.2 Truyền thuyết “Tháng không thần” và sự ra đời của lễ hội
Lễ hội Ebisu-kō bắt nguồn từ truyền thuyết về “Tháng không thần” (Kannazuki). Theo truyền thống, vào tháng 10 âm lịch, hầu hết các vị thần của Nhật Bản đều tập trung tại đền Izumo Taisha ở Shimane để bàn về các vấn đề của nhân gian, bỏ lại các vùng đất khác không có thần bảo hộ. Tuy nhiên, thần Ebisu vẫn ở lại để bảo vệ và chăm sóc cho cuộc sống của người dân, vì thế người Nhật đã tổ chức lễ hội Ebisu-kō để bày tỏ lòng biết ơn đối với vị thần tận tụy này. Hằng năm, lễ hội được tổ chức vào nhiều thời điểm khác nhau tùy theo vùng, mang ý nghĩa cầu chúc may mắn, thành công và tài lộc cho một năm mới.
2. Các hoạt động chính trong lễ hội Ebisu-kō
Lễ hội Ebisu-kō nổi bật với nhiều hoạt động mang đậm màu sắc văn hóa và tín ngưỡng, thu hút người dân địa phương và du khách quốc tế.
2.1. Lễ rước thần Ebisu
Lễ rước thần Ebisu là một trong những hoạt động chính của lễ hội, thể hiện sự kính trọng và tri ân đối với vị thần. Đám rước được tổ chức trang nghiêm, trong đó kiệu thần Ebisu được trang trí lộng lẫy và rực rỡ. Đám rước đi qua các con phố trong tiếng nhạc và điệu múa truyền thống, mang đến không khí vui tươi và náo nhiệt. Nhiều người dân địa phương mặc trang phục truyền thống, cùng hòa vào dòng người để thể hiện lòng thành kính, mong cầu thần Ebisu sẽ mang lại nhiều may mắn và thành công trong năm mới.
2.2. Chợ phiên Ebisu-kō
Không chỉ là một lễ hội tôn giáo, Ebisu-kō còn là dịp để tổ chức các phiên chợ náo nhiệt và sôi động, nơi trưng bày và bán nhiều sản phẩm truyền thống, đồ thủ công, đồ lưu niệm, và đặc sản địa phương. Những phiên chợ này là cơ hội để người dân cũng như du khách tham quan và mua sắm những món quà mang ý nghĩa may mắn, tài lộc. Đặc biệt, trong phiên chợ còn có nhiều món ăn truyền thống được bán, giúp du khách có thể thưởng thức ẩm thực địa phương độc đáo.
2.3. Các nghi lễ dâng lễ vật tại đền Ebisu
Trong lễ hội Ebisu-kō, người dân thường đến đền thờ Ebisu để dâng lễ vật và cầu nguyện. Những lễ vật phổ biến bao gồm rượu sake, gạo, cá tráp và các vật phẩm biểu tượng cho tài lộc, thịnh vượng. Người Nhật tin rằng thông qua các nghi lễ dâng lễ vật, họ có thể bày tỏ lòng thành kính và tri ân đến thần Ebisu, đồng thời mong muốn nhận được phước lành cho gia đình, công việc, và kinh doanh trong năm tới.
2.4. Các trò chơi dân gian truyền thống
Ngoài các hoạt động tôn giáo, lễ hội Ebisu-kō còn có nhiều trò chơi dân gian để tạo không khí vui tươi, náo nhiệt. Các trò chơi như câu cá, bắn cung, thử thách vận may và các trò chơi truyền thống khác thường được tổ chức tại các khu vực xung quanh đền thờ và chợ phiên, giúp người dân cùng du khách có những trải nghiệm thú vị, gần gũi với văn hóa dân gian Nhật Bản.
3. Những vật phẩm mang lại may mắn tại lễ hội Ebisu-kō
Các vật phẩm may mắn được xem là một phần không thể thiếu trong lễ hội Ebisu-kō, mang ý nghĩa tài lộc và bình an.
3.1. Kumade (Cào may mắn)
Kumade là chiếc cào nhỏ làm từ tre, được trang trí với nhiều biểu tượng may mắn như đồng tiền, thuyền buồm, hạt ngũ cốc và các vật phẩm phong phú khác. Tại lễ hội Ebisu-kō, nhiều gia đình và chủ cửa hàng mua Kumade để cầu mong có thể “cào” tài lộc vào nhà trong suốt năm. Người Nhật tin rằng sở hữu một chiếc Kumade sẽ giúp thu hút vận may và tài lộc, đảm bảo một năm mới thịnh vượng, phát đạt.
3.2. Fuku-sasa (Cành tre may mắn)
Fuku-sasa là một cành tre được trang trí với các biểu tượng may mắn như giấy bùa, đồng tiền, biểu tượng may mắn khác. Người Nhật tin rằng việc mang theo Fuku-sasa sẽ mang lại may mắn, bình an, và sự bảo hộ của thần Ebisu. Các cành tre may mắn này thường được bán trong lễ hội và trở thành món quà lưu niệm ý nghĩa cho du khách khi tham gia lễ hội.
3.3. Daruma – Búp bê cầu nguyện
Ngoài Kumade và Fuku-sasa, Daruma – búp bê cầu nguyện với đôi mắt chưa hoàn thiện, cũng là vật phẩm được săn đón tại lễ hội Ebisu-kō. Người Nhật thường mua búp bê Daruma và vẽ một mắt đầu tiên khi bắt đầu một kế hoạch hay mục tiêu lớn. Khi đạt được mục tiêu, họ sẽ vẽ nốt mắt còn lại, biểu tượng cho sự thành công và hoàn thành ước nguyện.
4. Sự khác biệt giữa Hatsuka Ebisu và Toka Ebisu
Lễ hội Ebisu-kō diễn ra tại các vùng miền khác nhau với những ngày lễ hội cụ thể, trong đó Hatsuka Ebisu và Toka Ebisu là hai lễ hội Ebisu-kō nổi bật nhất:
Hatsuka Ebisu: Tổ chức chủ yếu ở vùng Kanto, diễn ra vào ngày 20 tháng 10 âm lịch, tức là khoảng ngày 20 tháng 11 theo lịch dương. Hatsuka Ebisu tuy nhỏ gọn nhưng vẫn thu hút đông đảo người dân địa phương.
Toka Ebisu: Được tổ chức chủ yếu ở vùng Kansai vào ngày 10 tháng 1 dương lịch. Lễ hội Toka Ebisu có quy mô lớn và được biết đến rộng rãi hơn với nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt là nghi thức cầu may tại đền thờ. Đây cũng là thời điểm du khách từ khắp nơi đổ về vùng Kansai để tham dự lễ hội.
5. Những lễ hội Ebisu-kō tiêu biểu tại Nhật Bản
Dưới đây là các lễ hội Ebisu-kō tiêu biểu tại Nhật Bản, mỗi nơi mang một nét đặc trưng riêng, thể hiện bản sắc văn hóa và sự đa dạng của các vùng miền:
5.1. Lễ hội pháo hoa Ebisu-kō ở Nagano
Lễ hội Ebisu-kō tại Nagano nổi tiếng với màn trình diễn pháo hoa rực rỡ, diễn ra vào ban đêm và tạo ra khung cảnh tuyệt đẹp trên bầu trời. Đây là một trong những lễ hội lớn thu hút hàng ngàn người dân địa phương và du khách quốc tế đến chiêm ngưỡng, cùng nhau cầu chúc một năm mới thịnh vượng. Pháo hoa trong lễ hội này không chỉ là một phần của lễ hội mà còn mang ý nghĩa gửi gắm những ước vọng về may mắn và bình an lên trời cao.
5.2. Lễ hội Ebisu-kō ở Kiryu
Diễn ra tại Kiryu, một thành phố nằm trong vùng Kanto, lễ hội Ebisu-kō tại đây là một trong những lễ hội lớn nhất và đặc sắc nhất của khu vực. Lễ hội này có các nghi thức rước kiệu trang nghiêm, các phiên chợ truyền thống với nhiều sản phẩm địa phương và các nghi lễ dâng lễ vật dành cho thần Ebisu. Nơi đây trở thành điểm hẹn quen thuộc để người dân địa phương và khách du lịch trải nghiệm văn hóa đặc sắc của Nhật Bản và cầu mong tài lộc trong năm mới.
5.3. Lễ hội Ebisu-kō ở Kofu
Tại Kofu, lễ hội Ebisu-kō mang đến không gian văn hóa dân gian, thu hút đông đảo du khách và người dân. Với các hoạt động như dâng lễ vật, biểu diễn nghệ thuật và các trò chơi truyền thống, lễ hội không chỉ là dịp để người dân cầu may mà còn là cơ hội để gắn kết cộng đồng. Những vật phẩm may mắn như Fuku-sasa (cành tre may mắn) và búp bê Daruma là những món quà được ưa chuộng tại lễ hội này, thu hút người mua sắm và du khách đến mua về làm quà lưu niệm.
5.4. Lễ hội Toka Ebisu ở Osaka
Đây là một trong những lễ hội Ebisu-kō nổi tiếng nhất tại Nhật Bản, tổ chức vào tháng 1 hàng năm tại đền Imamiya Ebisu, Osaka. Lễ hội Toka Ebisu có quy mô lớn, thu hút hơn một triệu người tham gia với mong muốn cầu may mắn và tài lộc. Hoạt động nổi bật tại đây là “Fuku-musume” – một nghi thức truyền thống trong đó những cô gái trẻ, trong trang phục kimono rực rỡ, sẽ phát cành tre Fuku-sasa cho những người đến tham dự. Đây là biểu tượng cho sự phồn thịnh và hy vọng rằng thần Ebisu sẽ mang đến nhiều may mắn và thành công cho họ trong năm mới.
Lễ hội Ebisu-kō không chỉ là một sự kiện tín ngưỡng mà còn là dịp để người dân Nhật Bản và du khách quốc tế hòa mình vào văn hóa và tinh thần của đất nước Mặt trời mọc. Những hoạt động lễ hội đa dạng, những vật phẩm may mắn cùng không khí náo nhiệt của các lễ hội đã làm nên sức hút đặc biệt cho Ebisu-kō, đồng thời củng cố giá trị truyền thống, tinh thần cộng đồng và sự kính trọng dành cho thần Ebisu – vị thần của sự may mắn và phồn thịnh.
