Đầu tháng 9, tiết trời trở nên dịu đi cũng là lúc bắt đầu mùa Nấm Matsutake kéo dài khoảng 40 ngày ở Nhật Bản. Người ta xem nó như “món quà” được mùa thu ban tặng bởi mỗi năm nó chỉ xuất hiện một lần.
Nấm Matsutake (Tiếng Nhật: 松茸) hay nấm Tùng Nhung (tên khoa học: Tricholoma Matsutake) là một loài nấm được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, thường phổ biến trong những cánh rừng thông quanh năm có độ ẩm cao do mây mù, hay mưa, tuyết. Địa thế thường là trên núi cao 2.500m trở lên. Loài Nấm này mọc tự nhiên ở một số quốc gia Châu Á như: Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc, Trung Quốc (Vân Nam), Nga, Việt Nam.
Mọc trong tự nhiên, Nấm Matsutake chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố mà con người không thể kiểm soát được như môi trường, nhiệt độ, khí hậu,… phải chuẩn. Nấm chỉ mọc ở vùng đất sạch sẽ, không quá ẩm cũng không quá khô xung quanh rễ thông. Độ ẩm khoảng 70% là thích hợp nhất, quá nhiều hoặc ít ẩm sẽ khiến cây nấm nhỏ, không phát triển được rồi dễ chết. Đặc biệt, có một điều kiện nữa phải được đảm bảo để Nấm Matsutake mọc lên, đó là rễ của cây thông chỉ tập trung trong khoảng 10cm dưới mặt đất, nếu sâu hơn nữa thì Nấm không mọc được. Đó là chưa kể, Nấm dù có mọc cũng rất khó tìm, vì Nấm Matsutake có màu nâu khá giống với màu lá thông mục và màu đất. Quả là khó nhằn và cũng chính sự khó nhằn này nên Nấm Matsutake có giá trị về kinh tế rất cao mà phải vùng đất nào may mắn lắm mới có được. Hiện nay, theo thống kê, đa số Nấm Matsutake được thu hoạch ngoài thiên nhiên tại Nhật Bản chỉ có ở một số vùng như: Kyoto, Aomori, Fukushima,…
Nấm Matsutake hạng nhất phải dài, đầy đủ lớp màng. Đầu trụ chắc, thân dài trên 8cm. Tuy nhiên, chúng hiếm đến nỗi những người săn nấm lâu năm cũng phải tốn khá nhiều thời gian để tìm. Mỗi ngày có thể săn được vài cây nấm là bội thu. Chính vì không thể trồng và mỗi năm người ta phải đợi hơn 10 tháng mới có thể “săn tìm”.
Thậm chí, vì quá quý hiếm và càng ngày sản lượng thu hoạch càng giảm dần qua từng năm, cung không đủ cầu khiến cho nhiều nhà hàng, doanh nghiệp kinh doanh nông sản tại Nhật Bản phải nhập thêm Nấm Matsutake từ các quốc gia khác để phục vụ cho khách hàng nước mình. Giá nhập Nấm Matsutake ở các nước khác về Nhật bản khá mềm, chỉ khoảng 90 USD/kg, nhưng đây chỉ là Nấm thô, chưa qua sơ chế. Đến khi sơ chế xong, số Nấm này được bán ra thị trường với cái giá chóng mặt: 2.000 USD/kg.
Không chỉ có giá trị về kinh tế, Nấm Matsutake còn có giá trị dinh dưỡng vô cùng tuyệt vời. Nấm Matsutake không chỉ chứa 8 axit amin thiết yếu mà còn có một lượng lớn vitamin B1, B2, C và PP. Ngoài ra, nói về dược học, loại Nấm quý này có tác dụng kiện thân, có lợi cho đường ruột, giảm đau, ích khí, tiêu đờm, chống viêm, tẩy giun và nhiều giá trị khác trong việc phòng chống bệnh ung thư, hỗ trợ điều trị tiểu đường.
Về hương vị, Nấm Matsutake được đánh giá là đúng với cái danh xưng “mùa thu vĩnh cửu” được nhiều người ca tụng, bởi hương thơm của loại Nấm này vô cùng đặc biệt. Với một chút tao nhã mùi gió tuyết, một chút dịu nhẹ hương gỗ thông, một chút ngọt thanh vị tự nhiên, Nấm Matsutake đã bao hàm tất cả hương vị của mùa thu Nhật Bản.
Thông thường, theo truyền thống tại Nhật Bản, Nấm Matsutake sẽ được chế biến theo cách giản dị nhất. Chỉ cần nướng Nấm tươi trên than hồng, mời khách tới nhà, tất cả cùng tận hưởng dưới gốc cây anh đào vào mùa không có hoa là đủ trọn vẹn cho bất kỳ ai muốn trải nghiệm một mùa thu tuyệt đẹp tại “xứ Phù Tang”. Hay có thể thái lát những cây Nấm Matsutake có thân dày, ăn kèm với cá hồi tươi, thêm chút Wasabi và nước tương đậu nành lên men thủ công, đảm bảo thú vị không kém.
Thêm một món ngon từ Nấm Matsutake đó chính là sự kết hợp của những nguyên liệu cao cấp từ bò Wagyu cùng với Nấm Matsutake. Thịt bò Wagyu được áp chảo vừa chín tới để xém cạnh bên ngoài, bên trong thịt vẫn mềm ngọt, khi thưởng thức vị ngọt của thịt bò sẽ hòa quyện cùng vị nấm giòn ngọt tạo nên món ăn tròn vị, thơm ngon tới từng chi tiết.
Vào cuối thu, khi thời tiết se lạnh, người Nhật cũng thường dùng Nấm Matsutake để nấu Súp. Tưởng tượng mà xem, giữa thời tiết giá lạnh khắc nghiệt lên từng ngày, một bát Súp Nấm Matsutake được nấu trong nước dùng Dashi được ninh nhừ từ cá ngừ bào, rong biển và các loại hải sản; nóng ấm, hương thơm loang ra dịu dàng thì còn gì bằng, phải không nào?
Du lịch Nhật Bản và thưởng thức các món ăn hấp dẫn từ Nấm Matsutake thì còn gì tuyệt vời cho bằng. Chắc chắn du khách sẽ có được thêm trải nghiệm thú vị khi khám phá ẩm thực “xứ Phù Tang”.
