Nhắc đến Nhật Bản, người ta thường nghĩ đến những cánh hoa anh đào rực rỡ, ngọn núi Phú Sĩ hùng vĩ, hay những bộ phim hoạt hình đầy cảm xúc. Tuy nhiên, bên cạnh những nét đẹp nổi tiếng ấy, Nhật Bản còn sở hữu một kho tàng văn hóa truyền thống vô cùng phong phú và độc đáo, trong đó có Ngày Kính Lão (Keiro no Hi) – một ngày lễ đặc biệt dành để tôn vinh những người cao tuổi.
1. Hành trình từ làng Nomadani đến quốc gia
Khác với nhiều ngày lễ khác được ban hành bởi chính phủ, Ngày Kính Lão mang nguồn gốc độc đáo từ một sáng kiến cộng đồng. Vào năm 1947, tại làng Nomadani thuộc tỉnh Hyogo, trưởng làng Kadowaki Masao đã khởi xướng Ngày Toshiyori (Toshiyori no Hi), nhằm bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn đối với những người cao tuổi trong làng, những người đã góp phần xây dựng và bảo vệ cộng đồng. Ngày Toshiyori được chọn vào ngày 15 tháng 9, thời điểm tiết trời mát mẻ, vụ mùa vừa thu hoạch, thích hợp cho các hoạt động vui chơi và sum vầy.
Sáng kiến của Kadowaki Masao nhanh chóng lan rộng, được nhiều địa phương khác áp dụng. Đến năm 1950, Ngày Toshiyori đã trở nên phổ biến trên toàn tỉnh Hyogo. Nhận thấy tầm quan trọng của việc tôn vinh người cao tuổi, vào năm 1954, chính phủ Nhật Bản chính thức công nhận Ngày Toshiyori là ngày lễ quốc gia, được tổ chức vào ngày 15 tháng 9 hàng năm.
Tuy nhiên, sau một thời gian, tên gọi “Toshiyori no Hi” (Ngày của người cao tuổi) vấp phải nhiều ý kiến tranh cãi, cho rằng nó mang tính chất phân biệt tuổi tác. Do vậy, vào năm 1966, chính phủ đã đổi tên ngày lễ thành Rojin no Hi (Ngày của người già). Tuy nhiên, tên gọi này cũng không được ủng hộ lâu dài. Cuối cùng, vào năm 1966, cái tên Keiro no Hi (Ngày Kính Lão) được chính thức sử dụng và tồn tại cho đến ngày nay.
Năm 2003, Nhật Bản áp dụng “chế độ Thứ Hai vui vẻ” (Happy Monday), di chuyển một số ngày lễ quốc gia vào thứ Hai để tạo thành 3 ngày nghỉ liên tiếp. Do vậy, từ năm 2003, Ngày Kính Lão được chuyển sang thứ Hai tuần thứ ba của tháng 9.
2. Lễ Kính Lão – Dấu ấn tình yêu thương
Trải qua hơn 7 thập kỷ hình thành và phát triển, Ngày Kính Lão đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống của Nhật Bản. Vào ngày này, con cháu sẽ dành thời gian để thăm hỏi, bày tỏ lòng kính trọng và tri ân đối với ông bà, cha mẹ. Những món quà ý nghĩa như bánh gạo Mochi tượng trưng cho sự may mắn, sức khỏe và trường thọ; hoa cúc biểu tượng cho sự trường thọ và lòng biết ơn; hay rượu sake – thức uống truyền thống để chúc mừng sức khỏe và hạnh phúc sẽ được trao tặng với tất cả tấm lòng thành kính.
Hơn cả một ngày lễ, Ngày Kính Lão còn là dịp để các gia đình sum vầy, quây quần bên nhau, cùng nhau ôn lại những kỷ niệm đẹp và chia sẻ những câu chuyện ý nghĩa. Đây là cơ hội để thế hệ trẻ bày tỏ lòng biết ơn đối với những hy sinh, vất vả của cha ông, đồng thời học hỏi những kinh nghiệm quý báu từ thế hệ đi trước.
3. Bài hát “Kitto Arigatou” – Lời tri ân của thế hệ trẻ
Năm 2013, để ghi nhớ nguồn gốc của Ngày Kính Lão, thị trấn Taka thuộc tỉnh Hyogo đã tổ chức cuộc thi sáng tác bài hát với chủ đề tri ân người cao tuổi. Từ hơn 1.300 bài dự thi, bài hát “Kitto Arigatou” (Tạm dịch: “Chắc chắn sẽ cảm ơn”) đã được chọn làm bài hát chính thức cho Ngày Kính Lão.
Lời bài hát giản dị, mộc mạc nhưng đầy tình cảm, thể hiện sự kính trọng và biết ơn của thế hệ trẻ đối với thế hệ đi trước, đã trở thành tiếng lòng chung của nhiều người.
4. “Kitto Arigatou” – Lời ca vang vọng:
- Lời hát như lời tâm sự:
“Cảm ơn vì đã sinh ra con, nuôi dưỡng con nên người. Cảm ơn vì những lời dạy bảo, những hy sinh thầm lặng của cha mẹ. Cảm ơn vì đã luôn che chở, bảo vệ con khỏi mọi giông tố cuộc đời. Con sẽ luôn ghi nhớ và trân trọng những gì cha mẹ đã làm cho con.”
- Điệu nhạc nhẹ nhàng, du dương:
Giống như một lời thủ thỉ, “Kitto Arigatou” nhẹ nhàng len lỏi vào tâm hồn người nghe, khơi gợi những cảm xúc sâu lắng về tình cảm gia đình.
- Bài hát trở thành biểu tượng:
“Kitto Arigatou” không chỉ là một bài hát đơn thuần, mà còn là biểu tượng cho tinh thần hiếu thảo, lòng biết ơn của thế hệ trẻ đối với thế hệ đi trước.
5. “Kitto Arigatou” – Lan tỏa thông điệp ý nghĩa:
- Tôn vinh giá trị truyền thống:
Bài hát góp phần gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của Nhật Bản, đặc biệt là tinh thần hiếu thảo, kính trọng người cao tuổi.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng:
“Kitto Arigatou” giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của người cao tuổi trong xã hội, đồng thời khuyến khích mọi người quan tâm, chăm sóc và dành nhiều tình cảm hơn cho thế hệ đi trước.
- Kết nối thế hệ:
Bài hát là cầu nối giúp kết nối thế hệ trẻ và thế hệ đi trước, tạo nên sự gắn kết và yêu thương trong gia đình.
6. “Kitto Arigatou” – Lời hứa của thế hệ trẻ:
“Kitto Arigatou” không chỉ là lời tri ân của thế hệ trẻ đối với thế hệ đi trước, mà còn là lời hứa sẽ tiếp nối những giá trị tốt đẹp, sống một cuộc sống ý nghĩa và thành công để không phụ lòng mong mỏi của cha mẹ.
Ngày Kính Lão là một ngày lễ đẹp đẽ và ý nghĩa của Nhật Bản, thể hiện tinh thần nhân văn cao đẹp và giá trị văn hóa truyền thống. “Kitto Arigatou” là bài hát hay và xúc động, góp phần lan tỏa thông điệp tri ân và gắn kết thế hệ. Hãy cùng lắng nghe “Kitto Arigatou” và dành những lời tri ân chân thành nhất đến ông bà, cha mẹ của mình!