Từ dòng tweet gây sốc đến trào lưu “Furo Kyanseru Kaiwai” lan rộng
Ngày 28 tháng 4 năm 2024, một dòng tweet ngắn gọn trên mạng xã hội X (tiền thân là Twitter) đã vô tình châm ngòi cho một cuộc tranh luận nảy lửa, thậm chí là một xu hướng ngầm đang dần định hình trong xã hội Nhật Bản: “tẩy chay” tắm rửa. Chủ tài khoản, với giọng điệu đầy mệt mỏi, tuyên bố rằng “tắm rửa là việc làm tồi tệ” và đề xuất một giải pháp nghe có vẻ “lười biếng” nhưng lại hợp thời: sử dụng dầu gội khô. Dòng tweet gây sốc này, dù đã nhanh chóng biến mất khỏi không gian mạng, lại vô tình mở ra một cánh cửa, dẫn đến sự hình thành và lan rộng của trào lưu “furo kyanseru kaiwai” – “hội những người hủy bỏ việc tắm rửa”.
“Furo Kyanseru Kaiwai”: Biểu hiện của sự “lười biếng” hay tiếng nói của thế hệ mới?
Thuật ngữ “風呂キャンセル界隈” (furo kyanseru kaiwai) không chỉ đơn thuần là một hashtag thịnh hành trên mạng xã hội, mà đã trở thành một “từ khóa văn hóa” mới, phản ánh một thái độ sống, một hệ giá trị đang dần hình thành trong giới trẻ Nhật Bản. Nó đại diện cho những người cảm thấy việc tắm rửa, vốn được xem là một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày, lại trở thành một “gánh nặng”, một “nhiệm vụ phiền phức” cần phải “hủy bỏ” hoặc giảm thiểu tối đa.
Cuộc khảo sát của LIXIL, tập đoàn chuyên về thiết bị phòng tắm, đã cung cấp những con số đáng suy ngẫm về thực trạng này. Hơn 70% người Nhật được hỏi cho biết họ thường xuyên (27,1%) hoặc đôi khi (44,8%) cảm thấy “phiền phức” khi phải tắm. Lý do phổ biến nhất được đưa ra là sự mệt mỏi (51,7%) sau một ngày dài làm việc và học tập căng thẳng, tiếp theo là cơn buồn ngủ (27,2%) khi thời điểm tắm rửa thường rơi vào buổi tối muộn. Điều này cho thấy, trong nhịp sống hối hả, căng thẳng của xã hội hiện đại, ngay cả những hoạt động cơ bản như tắm rửa cũng có thể trở thành “áp lực” đối với nhiều người.
Tuy nhiên, xu hướng “tẩy chay tắm rửa” không chỉ xuất phát từ sự “lười biếng” hay “mệt mỏi” đơn thuần. Nó còn được “tiếp sức” bởi những quan điểm mới về sức khỏe và sắc đẹp đang lan truyền trên mạng xã hội. Một số phụ nữ trẻ cho rằng, việc tắm rửa quá thường xuyên, đặc biệt là với các sản phẩm chứa hóa chất, có thể làm khô da, mất cân bằng hệ vi sinh vật trên da và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác. Họ tin rằng, “tắm ít”, kết hợp với việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da tự nhiên, sẽ giúp duy trì làn da khỏe mạnh và tươi trẻ hơn. Quan điểm này, dù chưa được khoa học chứng minh, nhưng lại có sức hút đặc biệt đối với những người theo đuổi lối sống “tối giản”, “thuận tự nhiên” và đề cao “vẻ đẹp tự nhiên”.
Người nổi tiếng “lăng xê” trào lưu: “Tắm ít không có nghĩa là kém vệ sinh!”
Sức lan tỏa của xu hướng “tẩy chay tắm rửa” đã được khuếch đại mạnh mẽ nhờ sự hưởng ứng của một số người nổi tiếng trong giới giải trí Nhật Bản. Suzuki Mob, thành viên nhóm nhạc thần tượng Nippon Wachacha, đã trở thành “gương mặt đại diện” của trào lưu này khi xuất hiện trên chương trình ABEMA Prime và tự tin chia sẻ về thói quen tắm rửa “khác biệt” của mình.
Cô nàng thần tượng không ngần ngại khẳng định “việc không tắm mang lại nhiều lợi ích bất ngờ”. Ngoài việc tiết kiệm thời gian và bảo vệ môi trường, Suzuki Mob còn cho rằng việc giảm tần suất tắm có thể giúp da khỏe mạnh hơn và giảm nguy cơ kích ứng từ các sản phẩm hóa chất. Cô tiết lộ rằng mình chỉ tắm bồn hoặc tắm vòi sen trung bình 4 ngày một lần, và đã duy trì thói quen này từ khi còn nhỏ.
Để trấn an công chúng về vấn đề vệ sinh cá nhân, Suzuki Mob nhấn mạnh rằng cô luôn chú trọng giữ gìn sạch sẽ và khử mùi cơ thể bằng các biện pháp khác, đặc biệt là trước khi gặp gỡ người hâm mộ. Cô không muốn tạo ra bất kỳ sự khó chịu nào cho những người xung quanh. Quan điểm của Suzuki Mob, dù gây tranh cãi, nhưng lại nhận được sự đồng cảm từ một bộ phận giới trẻ, những người cảm thấy mệt mỏi với những chuẩn mực xã hội truyền thống và muốn tìm kiếm những lối sống “thoải mái”, “tự do” và “phù hợp với bản thân” hơn.
Bên cạnh Suzuki Mob, một số người nổi tiếng khác như người mẫu Kogawa Yuna (Yuuchami) và YouTuber Fuwa-chan cũng góp phần “thổi bùng” xu hướng này bằng những chia sẻ thẳng thắn về thói quen tắm rửa “tiết kiệm” của mình. Sự cởi mở của những người nổi tiếng đã giúp trào lưu “tẩy chay tắm rửa” trở nên “bình thường hóa” hơn trong mắt công chúng, và khuyến khích nhiều người trẻ mạnh dạn thử nghiệm và chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này.
Nghiện smartphone và “cạn kiệt năng lượng tinh thần”: “Thủ phạm” thực sự đằng sau trào lưu “lười tắm”?
Tuy nhiên, đằng sau những lý lẽ về “tiết kiệm thời gian”, “bảo vệ da” hay “sống tự do”, xu hướng “tẩy chay tắm rửa” có thể ẩn chứa những vấn đề sâu xa hơn về sức khỏe tinh thần và lối sống của giới trẻ Nhật Bản hiện đại. Giáo sư Edagawa Yoshikuni, chuyên gia Khoa học Thần kinh tại Đại học Ritsumeikan, đã đưa ra một góc nhìn đáng chú ý về nguyên nhân gốc rễ của trào lưu này.
Theo Giáo sư Edagawa, chứng nghiện điện thoại thông minh đang âm thầm “bào mòn” năng lượng tinh thần của giới trẻ Nhật Bản. Việc sử dụng điện thoại liên tục, đặc biệt là vào ban đêm, khiến não bộ luôn trong trạng thái căng thẳng quá mức, thiếu ngủ và kiệt sức. Hậu quả là, họ dần mất đi động lực và năng lượng để thực hiện ngay cả những hoạt động sinh hoạt cá nhân cơ bản nhất, như tắm rửa. Giáo sư cảnh báo rằng, tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến trầm cảm, một căn bệnh tinh thần nguy hiểm đang ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại.
Lý giải của Giáo sư Edagawa không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguyên nhân sâu xa của xu hướng “tẩy chay tắm rửa”, mà còn đặt ra một hồi chuông cảnh báo về tác động tiêu cực của công nghệ và lối sống hiện đại đến sức khỏe tinh thần của con người, đặc biệt là giới trẻ. Trong một xã hội ngày càng “số hóa” và áp lực cuộc sống ngày càng gia tăng, việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cần được ưu tiên hơn bao giờ hết.
Tranh cãi và lo ngại: “Tẩy chay tắm rửa” – Xu hướng “mất vệ sinh” hay lời kêu cứu thầm lặng?
Xu hướng “tẩy chay tắm rửa” đã tạo ra một “lằn ranh” rõ rệt trong dư luận Nhật Bản. Một bên là những người trẻ ủng hộ trào lưu này, cho rằng đó là một lựa chọn cá nhân và không nên bị phán xét. Bên còn lại, bao gồm nhiều người thuộc thế hệ lớn tuổi và các chuyên gia y tế, lại phản đối mạnh mẽ, xem đây là một hành vi “mất vệ sinh”, “thiếu văn minh” và có hại cho sức khỏe.
Trên mạng xã hội, những lời chỉ trích và “ném đá” trào lưu “tẩy chay tắm rửa” không hề ít. Nhiều người cho rằng, việc tắm rửa hàng ngày không chỉ là vấn đề vệ sinh cá nhân, mà còn liên quan đến văn hóa, lịch sự và tôn trọng người khác. Họ lo ngại rằng, xu hướng này nếu lan rộng có thể làm suy giảm các giá trị đạo đức truyền thống của xã hội Nhật Bản, vốn luôn đề cao sự sạch sẽ, gọn gàng và chú trọng đến hình thức bên ngoài.
Các bác sĩ da liễu cũng lên tiếng cảnh báo về những nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn của việc tắm rửa quá ít. Họ cho rằng, việc không tắm thường xuyên có thể dẫn đến tích tụ bụi bẩn, mồ hôi và vi khuẩn trên da, gây bít tắc lỗ chân lông, viêm da, mụn nhọt và các bệnh da liễu khác. Về lâu dài, nó có thể gây tổn thương da và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Đặc biệt, một vấn đề đáng lo ngại khác đang nổi lên là sự gia tăng của những phàn nàn về mùi cơ thể. Tại các cửa hàng bán thẻ bài ở khu phố Akihabara, nơi tập trung đông đảo giới trẻ, đã xuất hiện những biển báo và quy định yêu cầu khách hàng phải khử mùi hôi trước khi vào cửa, cho thấy vấn đề vệ sinh cá nhân đang trở thành một “điểm nóng” trong các không gian công cộng.
“Tẩy chay tắm rửa”: Xu hướng nhất thời hay dấu hiệu của sự thay đổi sâu sắc?
Xu hướng “tẩy chay tắm rửa” ở Nhật Bản không chỉ là một trào lưu gây tranh cãi trên mạng xã hội, mà còn là một hiện tượng xã hội phức tạp, đặt ra nhiều câu hỏi về chuẩn mực vệ sinh, lối sống và giá trị tinh thần của giới trẻ Nhật Bản hiện đại. Liệu đây chỉ là một xu hướng nhất thời, sớm nở chóng tàn, hay là dấu hiệu của một sự thay đổi sâu sắc trong cách nhìn nhận về bản thân và thế giới xung quanh của thế hệ trẻ?
Câu trả lời có lẽ vẫn còn nằm ở tương lai. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là, xu hướng “tẩy chay tắm rửa” đã khơi dậy một cuộc đối thoại cởi mở và thẳng thắn về những áp lực vô hình mà giới trẻ Nhật Bản đang phải đối mặt trong xã hội hiện đại, cũng như sự cần thiết phải cân bằng giữa cuộc sống bận rộn và việc chăm sóc sức khỏe toàn diện, cả về thể chất lẫn tinh thần. Trong bối cảnh đó, việc lắng nghe và thấu hiểu tiếng nói của thế hệ trẻ, thay vì chỉ phán xét và chỉ trích, có lẽ là cách tiếp cận đúng đắn và hiệu quả hơn để giải quyết vấn đề này.