Ẩm thực Nhật Bản luôn nổi tiếng với sự đa dạng và tinh tế, không chỉ trong các món ăn truyền thống mà còn cả ở những nguyên liệu độc đáo. Một trong số đó là các món ăn từ côn trùng, vốn có lịch sử lâu đời và ngày nay đang được ưa chuộng trở lại như một xu hướng ẩm thực độc đáo và bền vững.
1. Truyền thống ăn côn trùng lâu đời
Việc sử dụng côn trùng làm thực phẩm đã có từ xa xưa ở Nhật Bản. Ghi chép lâu đời nhất về nó là vào thời Edo (1603-1868). Vào thời điểm đó, ở các vùng nông thôn, côn trùng như dế, châu chấu và tằm được chế biến thành món ăn vặt hoặc là nguồn protein quan trọng trong những thời kỳ khan hiếm thực phẩm.
Một nghiên cứu của nhà côn trùng học Tsunekata Miyake vào năm 1919 cho thấy có tới 55 loài côn trùng được sử dụng làm thực phẩm trên khắp Nhật Bản vào thời Taisho (1912 – 1926). Tuy nhiên, sau Thế chiến II, do sự gia tăng sản lượng lương thực và sự đa dạng hóa thực phẩm, cùng với việc sử dụng rộng rãi thuốc trừ sâu, việc tiêu thụ côn trùng đã giảm dần.
2. Sự hồi sinh của ẩm thực côn trùng
Ngày nay, côn trùng đang quay trở lại mạnh mẽ trong nền ẩm thực Nhật Bản. Nhiều yếu tố góp phần vào sự hồi sinh này, bao gồm:
- Nhận thức về tính bền vững: Nuôi côn trùng đòi hỏi ít đất đai, nước và thức ăn hơn so với chăn nuôi gia súc truyền thống, đồng thời cũng thải ra ít khí nhà kính hơn. Do đó, côn trùng được xem là nguồn protein thay thế thân thiện với môi trường.
- Lợi ích sức khỏe: Côn trùng là nguồn cung cấp protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ dồi dào. Một số nghiên cứu cho thấy côn trùng có thể giúp giảm cholesterol, cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch.
- Sự sáng tạo của đầu bếp: Nhiều đầu bếp Nhật Bản đang khám phá những cách mới để chế biến côn trùng thành các món ăn ngon và hấp dẫn, thu hút thực khách tò mò và cả những người sành ăn.
3. Các món ăn từ côn trùng phổ biến
Dưới đây là một số món ăn từ côn trùng phổ biến nhất ở Nhật Bản:
3.1 Inago no Tsukudani
Inago no Tsukudani là món châu chấu om với nước tương, đường và mirin. Châu chấu được chế biến thành một món ăn có vị ngọt mặn hài hòa, thường được ăn kèm với cơm nóng hoặc onigiri (cơm nắm).
3.2 Hachinoko
Hachinoko là món nhộng ong được chiên giòn hoặc nướng, sau đó tẩm gia vị với nước tương, đường và gừng. Món ăn này có vị bùi bùi, giòn giòn và thường được dùng như một món ăn nhẹ hoặc khai vị.
3.3 Kaiko no Sanagi
Kaiko no Sanagi là món nhộng tằm được om hoặc chiên giòn. Nhộng tằm thường được ăn kèm với rau hoặc cơm, tạo nên một hương vị độc đáo và giàu dinh dưỡng.
3.4 Zenzai
Zenzai là món chè đậu đỏ ngọt, thường được phục vụ với topping là dế rang hoặc nhộng ong. Sự kết hợp giữa vị ngọt của đậu đỏ và vị giòn, bùi của côn trùng tạo nên một món tráng miệng độc đáo.
3.5 Mushi Tempura
Mushi Tempura là món côn trùng được tẩm bột chiên giòn, ăn kèm với nước sốt tempura hoặc các loại gia vị khác. Cách chế biến này giữ được độ giòn của côn trùng, đồng thời tạo ra hương vị phong phú.
4. Địa điểm thưởng thức ẩm thực côn trùng
Nếu bạn muốn trải nghiệm ẩm thực côn trùng Nhật Bản, hãy tìm đến một số địa điểm sau:
4.1 Mushi-ya (Ueno, Tokyo)
Mushi-ya là một gian hàng ngoài trời phục vụ các món ăn mang đi như xiên dế và tằm, kem đuông dừa, rượu và nước ngọt côn trùng. Đây là nơi lý tưởng để bạn thử những món ăn độc đáo trong không gian thoải mái.
4.2 Take-Noko (Asakusa, Tokyo)
Take-Noko là một quán cà phê ấm cúng với thực đơn gồm các món ăn và đồ uống từ côn trùng như rượu táo, soda chanh ong, trà tằm, mì dế tẩm. Quán thường mở cửa vào cuối tuần và ngày lễ.
4.3 Antcicada (Nihonbashi, Tokyo)
Antcicada là một nhà hàng chuyên về ẩm thực côn trùng, nổi tiếng với món ramen dế vào Chủ nhật và thực đơn cao cấp với các món côn trùng được chế biến cầu kỳ. Đây là nơi bạn có thể trải nghiệm ẩm thực côn trùng một cách tinh tế và độc đáo.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm thấy các món ăn từ côn trùng đóng gói sẵn tại các cửa hàng thực phẩm đặc sản hoặc siêu thị ở Nhật Bản. Những sản phẩm này không chỉ tiện lợi mà còn giúp bạn mang về làm quà tặng độc đáo cho người thân và bạn bè.
Ẩm thực côn trùng của Nhật Bản không chỉ là một phần của truyền thống lâu đời mà còn là một xu hướng ẩm thực bền vững và đầy tiềm năng. Với những món ăn đa dạng và phong phú, côn trùng không chỉ mang lại lợi ích về dinh dưỡng mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Hãy thử một lần trải nghiệm ẩm thực côn trùng để khám phá những hương vị mới lạ và độc đáo của nền ẩm thực Nhật Bản.
