Khi nhắc đến Nhật Bản là nhắc đến một đất nước có nhiều cảnh đẹp và những lễ hội thú vị. Một trong những lễ hội nổi tiếng là Nebuta Matsuri được tổ chức hàng năm tại thành phố Aomori. Nơi những mô hình chiến binh và các diễn viên Kabuki được chiếu sáng diễu hành qua các đường phố.
Nebuta Matsuri là một lễ hội mùa hè lớn nhất ở Nhật Bản nói chung và thành phố Aomori nói riêng. Về tên gọi và nguồn gốc, một số nhà sử học cho rằng, lễ hội Nebuta là một biến thể của Tanabata Matsuri (Lễ hội Sao). Tuy nhiên, một vài ghi chép khác lại cho rằng nó có nguồn gốc từ thời Nara, khoảng năm 710 đến năm 794. Thời đó, nông dân dành hầu hết thời gian làm việc trên đồng ruộng. Để tránh những cơn buồn ngủ làm ảnh hưởng đến công việc đồng áng, người dân đã thả những chiếc đèn lồng tre nhiều màu sắc xuống sông, hồ nhằm tạo sự thư giãn. Trong tiếng Nhật, từ “buồn ngủ” là “Nemutai”, sau đó được gọi chệch thành “Nebuta”, tên của lễ hội bây giờ. Lại có nhiều người Nhật truyền miệng nhau rằng, lễ hội này có nguồn gốc từ một vị tướng – người đã giúp nhân dân xua đuổi tà ma từ những năm 800, hoặc cũng có người nói đây là lễ hội nhằm xóa bỏ những tội lỗi, rửa sạch tâm hồn của con người.
Lễ hội Nebuta sẽ được tổ chức vào 2-7/8 hàng năm. Người Nhật xem lễ hội như một hình thức kể chuyện tái hiện lại cuộc sống của các anh hùng, ác quỷ và các con vật trong lịch sử hay trong huyền thoại.
Linh vật của lễ hội là “Nebuta” – những mô hình nhân vật khổng lồ được làm thủ công bằng tay với màu sắc rực rỡ và vẻ uy nghi. Nebuta được đặt lên một chiếc kiệu diễu hành tên gọi là “Dashi”. Để tạo nên chiếc kiệu thần linh này, người dân địa phương phải dựng một căn phòng chuyên dụng tại công viên Aoiumi – cũng chính là trung tâm của lễ hội – và chuẩn bị từ khoảng tháng 5. Tại đây, các nghệ nhân Nhật Bản sẽ kết hợp với các thợ thủ công để tạo nên những Nebuta.
Trước kia, Nebuta thường có khung làm bằng tre và gỗ. Phần bên trong gắn đèn cầy, bên ngoài được dán những lớp giấy Washi (loại giấy truyền thống Nhật Bản) với nhiều hình dạng của các nhân vật thần thoại, các vị thần, nhân vật lịch sử, nhân vật trong nghệ thuật sân khấu truyền thống Kabuki hoặc thậm chí các nhân vật truyền hình, đặc biệt là từ các bộ phim truyền hình “taiga” lịch sử. Ngày nay, khung tre đã được thay bằng khung kim loại nhưng đế của cỗ đèn lồng thì vẫn được làm bằng gỗ. Nebuta chủ yếu có 2 loại: cỡ nhỏ và cỡ lớn. Các Nebuta cỡ lớn có chiều cao đến 5m, rộng 9m, dài 7m, nặng khoảng 4 tấn. Việc chế tạo một cỗ đèn lồng hoàn chỉnh phục vụ cho lễ hội không hề đơn giản. Công việc này đòi hỏi thời gian, sự tập trung cao độ cũng như sự khéo léo tỉ mỉ của những nghệ nhân làm đèn lồng. Những người này ban đầu được gọi là Nebuta-shi (chuyên gia Nebuta). Nhưng về sau, khi mức độ thẩm mỹ và trình độ kỹ thuật của một số Nebuta-shi đạt đến mức tinh xảo, đóng góp rất lớn cho sự thành công của các lễ hội Nebuta, Chính phủ đã ưu ái ban tặng cho họ một danh xưng cao quý hơn: danh nhân Nebuta – Nebuta-meijin. Từ năm 1958 đến nay, ở thành phố Aomori, chỉ có 6 người được vinh danh là Nebuta-meijin.
Lễ hội Nebuta chính thức bắt đầu diễn ra vào các buổi tối với điểm nhấn là những kiệu đèn Nebuta diễu hành dọc theo tuyến đường dài khoảng 3,1km ở thành phố Aomori trong suốt 2 tiếng đồng hồ, từ 19-21h.
Trong hai ngày đầu tiên, 2-3/8, sẽ có khoảng 15 kiệu đèn Nebuta cỡ nhỏ và 15 kiệu đèn Nebuta cỡ lớn cùng diễu hành. Các ngày 4, 5, 6 là cuộc trình diễn của 20 kiệu đèn Nebuta cỡ lớn. Các kiệu đèn Nebuta được hộ tống bởi các nhóm lớn chơi trống taiko, các tay chơi sáo, chũm chọe và hàng trăm vũ công và các khán giả cũng được mời tham gia. Người dân khoác lên mình bộ trang phục truyền thống của lễ hội và hô vang “Rasse! Rassera!” trong suốt buổi diễu hành tạo nên bầu không khí vô cùng sôi động. Du khách có thể thuê một bộ trang phục của Haneto để cùng nhảy múa, reo hò và trải nghiệm không khí sôi nổi của đêm hội. Các động tác không quá khó, du khách tham gia chỉ cần bắt chước theo là được. Khi nhảy, chuông sẽ rung lên tạo ra âm thanh leng keng vui tai làm khuấy động bầu không khí mùa hè.
Vào đêm cuối cùng của lễ hội, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những chiếc đèn Nebuta đẹp nhất diễu hành trên sông trong tiếng nhạc oai hùng nhằm chiêu dụ và trừng trị các thế lực tà ma. Những chiếc đèn Nebuta lung linh trên mặt nước hòa quyện với ánh sáng rực rỡ của những chùm pháo hoa bừng nở trên bầu trời tạo nên khung cảnh thật khó quên của một đêm hè náo nhiệt và đầy hưng phấn.
Có thể nói, lễ hội Nebuta chính là niềm khát khao của người Nhật: muốn được hòa mình vào cộng đồng, được trải nghiệm những nét đẹp văn hóa truyền thống, cũng như giải tỏa những căng thẳng lo âu mà cuộc sống hằng ngày mang lại. Và với các khách du lịch nước ngoài, việc trải nghiệm những đêm hè náo nhiệt ở lễ hội Nebuta chắc hẳn sẽ để lại một dấu ấn khó phai trong hành trình du lịch Nhật Bản.
