Ẩm thực Nhật Bản không chỉ nổi tiếng với những món ăn truyền thống đầy tinh tế và còn hấp dẫn bởi những món ăn đường phố giản dị và độc đáo. Trong đó phải kể đến Yakitori – món gà nướng xiên que siêu hấp dẫn.
Yakitori là món ăn thuần túy được chế biến từ thịt gà của Nhật Bản. Thuật ngữ “Yakitori” có thể được hiểu là những thực phẩm làm từ xiên que hay dịch theo kiểu “word-by-word” là thịt gà nướng.
Từ “Yakitori” lần đầu tiên xuất hiện là thời Edo, chữ “Yakitori” được nhìn thấy trong thực đơn dâng lên cho chúa thành Kokoro (nay là thành ở tỉnh Nagano), nhưng có lẽ đó là món thịt chim hoang dã nướng. Thuật ngữ này được tả trong một quyển sách từ năm 1643 là món thịt gia cầm xiên nướng với xì dầu và rượu Sake. Yakitori chịu sự ảnh hưởng của những thương gia Châu Âu khi họ du nhập công nghệ chăn nuôi gà công nghiệp vào nước Nhật, biến thịt gà thành một nguyên liệu cao cấp, và cũng là nguyên liệu chính cho Yakitori.
Thời Minh Trị Duy Tân, văn hóa ăn thịt đã du nhập vào Nhật Bản (người Nhật hay ăn cá) và món Yakitori cũng được sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, món thịt gà được phục vụ trong nhà hàng là những món đắt tiền cho nên người dân thường không thể mua được. Vì vậy, họ đã sử dụng xương, gân được thải ra từ những nhà hàng như thế này và xiên lên que nướng, từ đó Yakitori bắt đầu được bán ở các quán ăn ngoài trời, chân cầu hay các con đường dẫn đến ngôi đền (ẩm thực đường phố).
Yakitori được bán tại các quán lề đường trong những ngày lễ hội, do nó được xiên vào que cho nên không cần đũa cũng có thể vừa đi vừa ăn. Yakitori từ khi sinh ra nó đã là món ăn khoái khẩu giá rẻ quen thuộc của người dân thường. Trong những năm 1960, những quán bar Yakitori ở Nhật trở nên rất phổ biến. Chúng thường khá nhỏ và tối, phục vụ nhiều loại rượu và thức ăn ngon. Hiện nay ở Nhật Bản, “Yakitori” còn có thể mang ý nghĩa là tất cả các loại đồ ăn xiên nói chung. Ngoài Yakitori, người Nhật còn hay nói Kushiyaki để chỉ những món xiên này.
Nguyên liệu chính món Yakitori là thịt gà, và cũng có thể là bất kì bộ phận nào của con gà như đùi, da, mề, gan, đuôi, sụn, cánh, lòng gà… Mỗi phần đều có hương vị và độ thơm ngon riêng khó cưỡng. Chẳng hạn gan gà nướng có vị béo bùi, mềm và thơm của gan, mề gà nướng thì giòn sần sật lại có mùi than nướng thơm ngon, nóng hổi. Thịt gà nướng thì khỏi phải nói, thịt được nướng chín nhưng bên trong vẫn còn độ ẩm, khi ăn thực khách sẽ thấy gà vừa có vị mặn ngọt của nước sốt, vừa có vị ngọt của thịt.
Yakitori sẽ không trọn vị nếu thiếu các loại gia vị tẩm ướp cho món ăn, gồm hai loại chính: muối và nước sốt Tare. Yakitori vị muối là hương vị cơ bản nhất; còn Tare là nước sốt mặn ngọt với thành phần chủ yếu là nước tương, Mirin, đường và rượu Sake với độ mặn ngọt hài hòa. Nếu thực khách muốn thưởng thức để biết hương vị của các thành phần cơ bản, Yakitori nêm muối là sự lựa chọn tuyêt vời. Tuy nhiên, tùy thuộc vào phần gà thực khách chọn, sẽ có một số phần phù hợp hơn khi ăn kèm với sốt Tare.
Bên cạnh đó, để món ăn thêm nồng và đậm vị, người ta thường sử dụng thêm gừng hay dầu vừng để tăng thêm độ báo, mật ong để tạo vị ngọt và thanh… tạo nên hương vị đặc trưng, đem đến ấn tượng cho du khách khi thưởng thức.
Thịt gà sau khi tẩm ướp gia vị sẽ được xiên vào que tre và nướng trên bếp than củi hồng cháy kỹ. Phần thịt nướng cũng phải thật khéo léo, chín và vàng đều nhưng vẫn đảm bảo độ mềm. Có thể nói ngoài gia vị tẩm ướp, nướng trên than củi cũng là một yếu tố làm nên hương vị thơm ngon nức tiếng của món Yakitori.
Là món ăn bình dân và ngon miệng, Yakitori được phục phụ phổ biến tại cửa hàng hay đường phố. Du khách có thể ăn Yakitori tại cửa hàng chuyên bán Yakitori. Tại một cửa hàng Yakitori-ya điển hình, Yakitori được bán lẻ từng xiên hoặc bán theo suất 2 xiên với giá khoảng từ 100-200 Yên. Cũng có nhiều nhà hàng phục vụ các suất kết hợp nhiều loại Yakitori với nhau. Do Yakitori được nướng khi đặt hàng và phục vụ khi còn nóng, vì thế, du khách nên đặt theo từng món nhỏ hơn là gọi hết một lượt duy nhất.
Để ăn Yakitori theo cách ngon nhất có thể, du khách nên bắt đầu với các món nhẹ trước. Chẳng hạn bắt đầu với Sasami (thăn gà), một miếng thịt tươi mát, sau đó chuyển sang tim, gan. Đây là cách ăn để cảm nhận từ từ độ sâu của hương vị tại một thời điểm. Tất nhiên, đó chỉ là gợi ý của các chuyên gia ẩm thực, du khách vẫn có thể ăn bất cứ loại nào theo bất kỳ thứ tự nào mà mình thích và thấy ngon.
Du khách cũng có thể ăn Yakitori ngay trên xiên hoặc gỡ thịt khỏi xiên vào đĩa rồi mới ăn. Tuy nhiên, người ta nói rằng cách ăn Yakitori ngon nhất là ăn nó trong khi vẫn còn nóng hổi trên xiên. Các đầu bếp đã tính toán để đặt đúng lượng thịt và gia vị cho mỗi xiên, và nhiều người tin rằng nỗ lực này làm cho Yakitori ngon hơn, do đó thưởng thức ngay trên xiên là tốt nhất.
Ẩm thực Nhật Bản quả thật có rất nhều món ăn hấp dẫn khiến người ta phải “điêu đứng”, điển hình như món gà nướng xiên que Yakitori. Hãy du lịch Nhật Bản để trải nghệm với những món ăn ngon tuyệt ở nơi đây nhé!