Mì Soba là một phần không thể thiếu trong ẩm thực Nhật Bản, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển văn hóa địa phương. Trong số các loại mì Soba, Negi Soba là một món đặc trưng được ưa chuộng, đặc biệt là tại khu vực Aizu nổi tiếng thuộc tỉnh Fukushima. Đây là món mì duy nhất sử dụng cọng hành lá để ăn thay vì sử dụng đũa.
Soba có sợi mì nhỏ được làm từ bột lúa mạch, với màu nâu nhạt đặc trưng có thể dễ dàng phân biệt so với các loại mì Udon màu trắng to lớn hoặc mì Ramen màu vàng. Nguyên liệu chính để làm sợi mì Soba là kiều mạch được thu hoạch vào mùa thu (từ tháng 10 đến tháng 11) tạo ra hương vị tươi mới nhất cho món ăn này.
Điều đặc biệt ở món này là sợi mì Soba được ăn cùng với cọng hành lá (hoặc ở một số nơi là hành tây) thay vì sử dụng đũa truyền thống. Dù hành lá có vị hăng nồng, dường như khó ăn, nhưng lại kết hợp hoàn hảo với hương vị đặc trưng của Soba.
Nước dùng mì Negi Soba được kết hợp hòa quyện giữa nước tương, Mirin (rượu ngon Nhật) và Dashi (nước dùng từ cá hoặc rong biển) cùng với các món ăn kèm như: Thịt heo, tôm hoặc các loại rau như: măng tây, nấm đông cô, tương đậu hoặc trứng.
Người ta thường thưởng thức mì Negi Soba nóng hoặc lạnh. Khi ăn lạnh, mì thường được ngâm trong nước đá để giữ nguyên độ giòn và mát lạnh. Có thể thêm Wasabi hoặc gia vị khác tùy theo sở thích cá nhân.
Theo truyền thuyết, Negi Soba (ngày xưa còn gọi là Takato Soba) là một món ăn phổ biến ở vùng Aizu của tỉnh Fukushima. Khi Hoàng tử Masayuki Hoshina trở về Aizu từ Nagano, một quản gia từ gia tộc Takato ở Nagano đã mang theo thói quen ăn Soba kèm hành lá và củ cải trắng bào. Sự xuất hiện của món ăn này đã khiến người dân ở đây tò mò và hứng thú, từ đó mì Takato Soba đã lan rộng khắp vùng.
Một thời gian sau, chủ nhà hàng Misawaya tại Ouchi-juku đã nảy ra ý tưởng phục vụ mì Takato Soba kèm cọng hành lớn để thực khách dùng thay đũa, đồng thời làm gia vị chính cho món mì thêm đặc trưng. Ngày nay, Negi Soba trở thành món ăn trứ danh của địa phương.
Người Nhật còn kể một câu chuyện thú vị khác lan truyền trong dân gian về món mì Negi Soba. Theo đó, “kiri” nghĩa là cắt, vốn là từ các Shogun (lãnh chúa) rất kỵ. Khi dâng Soba cho Shogun của gia tộc Tokugawa của vùng Aizu, người dân sẽ không xắt nhỏ hành. Họ cho rằng một cọng hành bị cắt ra đồng nghĩa với việc may mắn sẽ không còn nguyên vẹn. Shogun sẽ dùng một nhánh hành thật dài để kéo mì lên thưởng thức, vừa ăn mì vừa tự cắn hành tùy ý. Thêm vào đó, người địa phương còn tin rằng nếu ăn mì bằng cọng hành dài, họ sẽ có lộc về đường con cái.
Ăn mì bằng một cọng hành thực sự là một thử thách, đặc biệt khi thực khách phải cố gắng không gắp quá nhiều trong một lần. Nhưng sau những nỗ lực đó, thực khách sẽ cảm nhận được hạnh phúc đích thực của sự “lao động” trên bàn ăn, sẽ có một cảm giác hứng khởi để thưởng thức hết vị ngon của tô mì đặc biệt này. Đừng sợ vị hăng hay cay, trái lại cọng hành lá lại có vị ngọt thanh, bắt cặp hoàn hảo với tô mì. Nhưng nếu cảm thấy không thể vượt qua thử thách với cọng hành, thực khách hoàn toàn có thể dùng đũa gắp mì. Nếu có dịp du lịch Nhật Bản, du khách đừng bỏ qua việc thưởng thức món mì thú vị và độc đáo này nhé!