Vào ngày 3 tháng 7 năm 2024, Nhật Bản đã chính thức phát hành loạt tiền giấy mới với những thiết kế và công nghệ bảo mật hiện đại. Đây là một bước đi quan trọng của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản nhằm đối phó với tình trạng tiền giả ngày càng tinh vi và đồng thời cải thiện hình ảnh của đồng yên trong bối cảnh nền kinh tế số hóa. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu thế hệ trẻ Nhật Bản có thực sự quan tâm đến những tờ tiền giấy này hay không, hay họ chỉ coi đó là một phần của lịch sử đã qua?
1. Thiết kế tiền giấy mới: Giao thoa giữa truyền thống và hiện đại
Loạt tiền giấy mới của Nhật Bản gồm ba mệnh giá chính: 10.000 yên, 5.000 yên và 1.000 yên. Đáng chú ý, Ngân hàng Trung ương đã lựa chọn những nhân vật lịch sử nổi bật để xuất hiện trên các tờ tiền. Tờ 10.000 yên có chân dung của Shibusawa Eiichi, một nhà tài chính và doanh nhân nổi tiếng được coi là “cha đẻ của nền kinh tế hiện đại Nhật Bản”. Tờ 5.000 yên tôn vinh Tsuda Umeko, một trong những người phụ nữ tiên phong trong giáo dục Nhật Bản, và tờ 1.000 yên in hình Kitasato Shibasaburo, người có đóng góp lớn trong y học.
Bên cạnh đó, các tờ tiền mới được trang bị những công nghệ chống giả hiện đại nhất như hình ảnh 3D, các ký hiệu siêu nhỏ và chất liệu bền bỉ hơn, mang lại sự an toàn tối ưu. Tuy nhiên, với một xã hội đang dần chuyển dịch sang các phương thức thanh toán kỹ thuật số, liệu sự đổi mới này có đủ để thu hút sự quan tâm của thế hệ trẻ?
2. Thế hệ trẻ và tiền giấy mới: Thái độ thờ ơ hay sự quan tâm có điều kiện?
Một cuộc khảo sát gần đây được thực hiện bởi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tiết lộ những thông tin thú vị về sự quan tâm của người dân, đặc biệt là giới trẻ, đối với loạt tiền giấy mới. Theo khảo sát, khoảng 56,3% người Nhật Bản đã từng tiếp xúc hoặc nhìn thấy tờ tiền mới, trong đó nhóm phụ nữ từ 40 đến 50 tuổi có tỷ lệ cầm trên tay tiền mới cao nhất. Trái lại, nam giới ở độ tuổi từ 20 đến 30 lại tỏ ra ít quan tâm hơn, chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trong nhóm người đã sử dụng hoặc thấy tờ tiền này.
Điều thú vị là trong số những người trẻ ở độ tuổi 20, tỷ lệ quan tâm đến tiền giấy mới chủ yếu đến từ sự tò mò về công nghệ và yếu tố thẩm mỹ của tờ tiền. Nhiều người cho biết họ bị thu hút bởi thiết kế ấn tượng và các tính năng bảo mật hiện đại, nhưng phần lớn lại không có ý định sử dụng tiền mặt nhiều hơn, thay vào đó họ ưu tiên các phương thức thanh toán không tiền mặt như thẻ tín dụng, ví điện tử hay mã QR.
3. Tiền mặt trong thời đại số: Xu hướng thanh toán và sự chuyển dịch của người trẻ
Không chỉ là một phản ứng trước loạt tiền giấy mới, cuộc khảo sát còn cho thấy rõ sự thay đổi trong thói quen thanh toán của người dân Nhật Bản. Có đến 55,7% số người được hỏi cho biết họ mong muốn các phương thức thanh toán kỹ thuật số trở nên phổ biến hơn. Đối với thế hệ trẻ, sự tiện lợi, an toàn và nhanh chóng của thanh toán kỹ thuật số đã trở thành lựa chọn hàng đầu trong hầu hết các giao dịch hằng ngày.
Mặc dù tiền giấy mới có thiết kế hiện đại và mang tính văn hóa cao, nhưng nhiều người trẻ thừa nhận rằng việc sử dụng tiền mặt không còn thực sự cần thiết trong cuộc sống hằng ngày. Sự phát triển mạnh mẽ của các ứng dụng thanh toán và sự phổ biến của hệ thống ví điện tử đã khiến việc sử dụng tiền mặt trở nên ít thông dụng hơn, đặc biệt trong giới trẻ thành thị.
4. Tại sao thế hệ trẻ lại quan tâm đến tiền giấy mới hơn các thế hệ khác?
Mặc dù thế hệ trẻ tỏ ra ít quan tâm đến việc sử dụng tiền mặt, nhưng không thể phủ nhận rằng tiền giấy mới đã thu hút sự chú ý của họ, ít nhất là về mặt thẩm mỹ và công nghệ. Một số lý do có thể giải thích cho hiện tượng này:
- Sự tò mò về công nghệ: Với các yếu tố bảo mật tiên tiến như hình ảnh 3D, thiết kế chống giả mạo và chất liệu mới, tiền giấy mới đã kích thích sự tò mò của những người trẻ yêu thích công nghệ.
- Thẩm mỹ độc đáo: Thiết kế của tiền giấy mới mang đậm nét hiện đại nhưng vẫn tôn vinh những nhân vật lịch sử quan trọng, giúp giới trẻ kết nối với quá khứ và truyền thống văn hóa Nhật Bản.
- Yếu tố giáo dục: Việc in hình các nhân vật lịch sử nổi bật không chỉ góp phần nâng cao giá trị văn hóa của tiền giấy mà còn giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về những con người có đóng góp to lớn cho đất nước.
- Phương tiện trao đổi giảm nhưng giá trị văn hóa tăng: Mặc dù tiền giấy có thể không còn là phương tiện thanh toán phổ biến trong tương lai, nhưng đối với nhiều người trẻ, những tờ tiền mới trở thành một biểu tượng văn hóa, một phần của di sản Nhật Bản.
Sự xuất hiện của loạt tiền giấy mới đã tạo ra những phản ứng khác nhau trong xã hội Nhật Bản. Trong khi thế hệ trẻ tỏ ra quan tâm đến thiết kế và công nghệ của tiền giấy mới, họ lại ít sử dụng tiền mặt trong cuộc sống hằng ngày, ưu tiên các phương thức thanh toán kỹ thuật số hơn.
Về lâu dài, tiền mặt có thể dần mất đi vai trò quan trọng trong các giao dịch hàng ngày, nhưng giá trị văn hóa và biểu tượng mà nó mang lại vẫn sẽ tồn tại. Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đang đứng trước thách thức lớn: vừa phải duy trì giá trị của tiền mặt, vừa phải thích ứng với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế số. Liệu tiền giấy mới có thể giữ vững vai trò của mình trong một xã hội đang dần chuyển dịch sang thanh toán không tiền mặt? Câu trả lời có lẽ sẽ nằm ở cách mà Nhật Bản cân bằng giữa truyền thống và sự hiện đại trong tương lai.