Nhật Bản, xứ sở nơi nét truyền thống ngàn năm hòa quyện tinh tế với nhịp sống hiện đại, không chỉ làm say lòng du khách bởi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp hay nền văn hóa độc đáo, mà còn bởi những di sản vô giá được UNESCO công nhận là tài sản chung của nhân loại. Tính đến nay, quốc gia này tự hào sở hữu 26 Di sản Thế giới, bao gồm 21 tuyệt tác văn hóa và 5 kỳ quan thiên nhiên hùng vĩ. Thế nhưng, một khảo sát gần đây do công ty nghiên cứu thị trường Cross Marketing thực hiện lại hé lộ một sự thật đáng suy ngẫm: vẻ đẹp và giá trị của những di sản này dường như vẫn chưa được biết đến một cách trọn vẹn ngay tại quê nhà.
Bức tranh nhận thức: Khi di sản vẫn là “ẩn số”
Cuộc khảo sát trên toàn quốc với đối tượng từ 20 đến 69 tuổi đã vẽ nên một bức tranh nhận thức đầy bất ngờ. Chỉ có một tỷ lệ vô cùng khiêm tốn – 2,8% – trả lời chính xác con số 26 di sản mà Nhật Bản đang nắm giữ. Đáng kinh ngạc hơn, có đến 63,7% người tham gia tin rằng con số này thấp hơn thực tế, và 2,6% thậm chí còn cho rằng đất nước mặt trời mọc không hề có di sản nào được UNESCO công nhận!
Điều này cho thấy một khoảng cách nhất định giữa tầm vóc quốc tế của các di sản và sự am hiểu của công chúng nói chung. Tuy nhiên, khi đi sâu vào từng địa danh cụ thể, những cái tên mang tính biểu tượng vẫn ghi dấu ấn mạnh mẽ trong tâm trí người dân.
Những biểu tượng sống mãi với thời gian: Top di sản dược nhớ đến nhiều nhất
Mái vòm Bom nguyên tử (Genbaku Dome), Hiroshima (61,6%): Đứng đầu danh sách nhận diện không phải là một công trình kiến trúc lộng lẫy hay một cảnh quan thiên nhiên mỹ lệ, mà là một chứng tích lịch sử đầy ám ảnh. Mái vòm Genbaku không chỉ là tàn tích của một thảm kịch chiến tranh, mà đã trở thành biểu tượng mãnh liệt cho khát vọng hòa bình, lời nhắc nhở trang nghiêm về sự tàn khốc của vũ khí hạt nhân và ý chí kiên cường vươn lên từ tro tàn của người dân Hiroshima nói riêng và Nhật Bản nói chung. Đây là một điểm đến không giống bất kỳ nơi nào khác, nơi du khách đối mặt với quá khứ để trân trọng hiện tại và tương lai.
Đền Itsukushima, Hiroshima (54,1%): Theo sát phía sau là vẻ đẹp thoát tục của Đền Itsukushima trên đảo Miyajima linh thiêng. Hình ảnh cổng Torii đỏ thắm sừng sững giữa biển nước mênh mông khi thủy triều lên, phản chiếu bóng mình xuống mặt nước phẳng lặng, đã trở thành một trong những khung cảnh mang tính biểu tượng nhất của Nhật Bản. Ngôi đền được xây dựng trên mặt nước, tạo cảm giác bồng bềnh, huyền ảo, là sự hòa quyện tuyệt mỹ giữa kiến trúc tâm linh độc đáo và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ. Đến Itsukushima là lạc bước vào một thế giới khác, nơi con người và thần linh dường như giao hòa.
Đảo Yakushima, Kagoshima (53,8%): Đứng thứ ba là Yakushima, một vương quốc cổ tích bị lãng quên bởi thời gian. Hòn đảo này như một thế giới nguyên sinh được bảo tồn gần như nguyên vẹn, nơi những cánh rừng rêu phong huyền bí ôm trọn lấy những cây tuyết tùng (Yaku-sugi) ngàn năm tuổi, sừng sững như những chứng nhân của lịch sử trái đất. Bầu không khí trong lành, tinh khiết, tiếng suối róc rách và màu xanh ngút ngàn của cây cỏ mang đến cảm giác thanh bình, tĩnh tại, tách biệt hoàn toàn khỏi sự ồn ào của thế giới bên ngoài. Yakushima là lời mời gọi khám phá sức mạnh và vẻ đẹp hoang sơ, kỳ diệu của Mẹ Thiên Nhiên.
Xưởng dệt lụa Tomioka và Các Di sản Công nghiệp Liên quan, Gunma (53,6%): Di sản này lại kể một câu chuyện khác – câu chuyện về sự chuyển mình mạnh mẽ của Nhật Bản trong cuộc cách mạng công nghiệp. Xưởng dệt Tomioka không chỉ là một nhà máy cũ kỹ, mà là biểu tượng cho quá trình hiện đại hóa, tiếp thu kỹ thuật phương Tây và phát triển ngành tơ lụa – một ngành kinh tế mũi nhọn đã góp phần đưa Nhật Bản vươn ra thế giới. Tham quan nơi đây là hành trình ngược dòng thời gian, tìm hiểu về kỹ thuật, công nghệ và tinh thần lao động đã định hình nên nước Nhật hiện đại.
Sự đa đạng và những viên ngọc ẩn mình
Bên cạnh những cái tên nổi bật, khảo sát cũng cho thấy sự đa dạng trong danh sách di sản và mức độ nhận diện khác nhau. Mỏ vàng đảo Sado (Niigata), dù mới được vinh danh vào tháng 7 năm 2024 (lưu ý: thông tin này dựa trên văn bản gốc, thực tế có thể khác), đã nhanh chóng thu hút sự chú ý với 38,5% người biết đến, hứa hẹn trở thành điểm khám phá lịch sử khai khoáng hấp dẫn. Ngược lại, Bảo tàng Nghệ thuật Phương Tây Quốc gia (Tokyo), một phần của chuỗi công trình kiến trúc Le Corbusier xuyên quốc gia, lại có tỷ lệ nhận diện thấp nhất (11,2%), cho thấy các di sản mang tính học thuật hoặc liên kết quốc tế đôi khi ít được biết đến rộng rãi hơn.
Một điểm đáng chú ý là nhận thức về các di sản có xu hướng tăng dần theo độ tuổi, gợi ý rằng sự trân trọng và hiểu biết về giá trị lịch sử, văn hóa thường được bồi đắp theo thời gian và trải nghiệm sống.
Trải nghiệm thực tế: Dấu chân trên miền di sản
Khi nói đến việc trực tiếp ghé thăm, Mái vòm Bom nguyên tử một lần nữa dẫn đầu với 36,7% người được hỏi đã từng đặt chân đến. Điều này cho thấy sức hút mạnh mẽ của một địa danh mang ý nghĩa lịch sử và giáo dục sâu sắc.
Theo sau là một loạt các di sản văn hóa kinh điển, những điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá Nhật Bản, với tỷ lệ trên 20% người từng ghé thăm:
- Đền Itsukushima: Vẻ đẹp mê hoặc của ngôi đền nổi.
- Quần thể Di tích Cố đô Kyoto: Trái tim văn hóa của Nhật Bản với hàng ngàn đền chùa, vườn thiền và kiến trúc cổ kính.
- Quần thể kiến trúc Phật giáo khu vực chùa Horyu-ji, Nara: Nơi lưu giữ những công trình gỗ cổ nhất thế giới.
- Đền chùa Nikko, Tochigi: Quần thể kiến trúc lộng lẫy, tinh xảo giữa núi rừng hùng vĩ.
- Quần thể Di tích Cố đô Nara: Thủ đô đầu tiên của Nhật Bản với những ngôi chùa cổ kính và công viên nơi nai tự do dạo chơi.
- Lâu đài Himeji, Hyogo: “Diệc Trắng” kiêu hãnh, một trong những lâu đài thành cổ nguyên bản đẹp nhất Nhật Bản.
Xu hướng chung một lần nữa cho thấy, độ tuổi càng cao, tỷ lệ người đã từng trực tiếp trải nghiệm và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của các di sản càng lớn.
26 Di sản Thế giới tại Nhật Bản không chỉ là những điểm du lịch đơn thuần. Chúng là những cánh cửa mở ra quá khứ hào hùng, những câu chuyện về đức tin, nghệ thuật, sự sáng tạo, ý chí kiên cường và sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên. Từ nỗi đau và hy vọng tái sinh ở Hiroshima, vẻ đẹp tâm linh huyền ảo của Miyajima, sự hùng vĩ nguyên sơ của Yakushima, đến những dấu ấn vàng son của các cố đô Kyoto, Nara hay kỹ nghệ tinh xảo ở Tomioka và Nikko – mỗi di sản đều mang một thông điệp, một giá trị riêng biệt, góp phần tạo nên bức tranh Nhật Bản đa dạng và quyến rũ.
Dù khảo sát cho thấy nhận thức chung còn có thể được cải thiện, sức hút và giá trị trường tồn của những di sản này là không thể phủ nhận. Đó là những kho báu cần được khám phá, trân trọng và gìn giữ, không chỉ bởi người Nhật mà còn bởi du khách từ khắp nơi trên thế giới đang tìm kiếm những trải nghiệm sâu sắc và khác biệt. Hãy để dấu chân bạn ghi lại trên những miền di sản, lắng nghe câu chuyện của thời gian và cảm nhận linh hồn của nước Nhật.